اگزما یا درماتیت آتوپیک، یک بیماری پوستی شایع و مزمن است که حدود ۱۰٪ از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری معمولاً از کودکی شروع میشود و اغلب تا بزرگسالی ادامه مییابد. علائم اصلی اگزما شامل خارش شدید، خشکی پوست، قرمزی و التهاب است که میتواند فعالیتهای روزمره و خواب را مختل کند. عوامل ژنتیکی، آلرژنهای محیطی، تحریککنندهها و استرس از جمله محرکهای اصلی این بیماری هستند. افراد مبتلا به اگزما همچنین در معرض خطر بالای عفونتهای پوستی ثانویه قرار دارند، که مدیریت بیماری را پیچیدهتر میکند.
درمان اگزما شامل استفاده از مرطوبکنندهها، داروهای موضعی و در برخی موارد درمانهای سیستمیک است. با این حال، استفاده طولانیمدت از برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد. علاوه بر جنبههای جسمی، اگزما تأثیرات روانی قابل توجهی مانند استرس، اضطراب و کاهش اعتماد به نفس دارد. بنابراین، مدیریت جامع این بیماری نیازمند توجه همزمان به علائم جسمی و روانی است تا کیفیت زندگی افراد مبتلا بهبود یابد.
اگزما پوستی چیست؟
اگزما یک بیماری پوستی شایع است که باعث خشکی، خارش، التهاب و برآمدگی پوست میشود. این بیماری عملکرد سد پوستی را تضعیف میکند، که مسئول حفظ رطوبت و محافظت از بدن در برابر عوامل خارجی است. اگزما نوعی درماتیت (التهاب پوست) است و رایجترین شکل آن، درماتیت آتوپیک یا اگزمای آتوپیک نام دارد. افراد مبتلا به اگزما بیشتر در معرض ابتلا به شرایط آلرژیک مانند آسم و تب یونجه قرار دارند.
خارش شدید شایعترین علامت اگزما است و خاراندن پوست میتواند وضعیت را بدتر کند. با این حال، بیشتر افراد میتوانند با درمان مناسب و اجتناب از محرکهای پوستی، علائم خود را مدیریت کنند. درمانها شامل مرطوبکنندهها، داروهای موضعی و در برخی موارد، روشهای سیستمیک است.

اگزما پوستی
انواع اگزما چیست؟
اگزما شامل هفت نوع اصلی مانند درماتیت آتوپیک، درماتیت تماسی، اگزمای دیسیدروتیک و … میشود. هر نوع اگزما علائم و محرکهای خاص خود را دارد که بر سد پوستی تأثیر میگذارند و باعث خارش، خشکی و التهاب میشوند. شناخت این انواع و محرکهای آنها برای تشخیص و درمان مؤثر ضروری است. در ادامه، به بررسی انواع اگزما و راههای مدیریت آن میپردازیم.
1- درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis)
درماتیت آتوپیک، شایعترین نوع اگزما، یک بیماری مزمن پوستی است که اغلب از کودکی شروع میشود و ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. این بیماری با علائمی مانند خارش شدید، پوست قرمز و ملتهب، خشکی و ضخیمشدن پوست، بهویژه در چینهای پوستی، همراه است. در برخی موارد، راشهای ترشحکننده (اوزینگ) نیز ممکن است ایجاد شود. درماتیت آتوپیک معمولاً با آلرژیهایی مانند آسم و تب یونجه مرتبط است. این بیماری مسری نیست، اما میتواند باعث اختلال خواب، درد و تضعیف سد پوستی شود که سیستم ایمنی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.

درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis)
2- درماتیت تماسی (Contact dermatitis)
درماتیت تماسی نوعی اگزما است که در اثر تماس پوست با مواد محرک (مانند صابون یا مواد شیمیایی) یا آلرژنها (مانند نیکل یا عطرها) ایجاد میشود و باعث التهاب، قرمزی، خارش و گاهی تاول میگردد. این بیماری به دو نوع تحریکی و آلرژیک تقسیم میشود. اگزمای دیشیدروتیک نیز نوعی اگزما است که با تاولهای کوچک و پر از مایع در کف دستها و پاها همراه است و ممکن است با تعریق یا تماس با محرکها تشدید شود. شناسایی و اجتناب از عوامل محرک، کلید مدیریت این شرایط است.

درماتیت تماسی (Contact dermatitis)
3- نورودرماتیت (Neurodermatitis)
نورودرماتیت نوعی اگزما است که با خارش شدید و مزمن در یک یا دو ناحیه خاص پوست، مانند گردن، بازوها یا پاها، مشخص میشود. این خارش میتواند منجر به ضخیمشدن پوست، ایجاد خطوط پوستی، پوستهها و تغییر رنگ شود. عوامل خطر شامل داشتن انواع دیگر اگزما (مانند اگزمای آتوپیک)، پوست بسیار خشک و برخی مشکلات روانی مانند اضطراب یا اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) است. بانوان در سنین ۳۰ تا ۵۰ سال بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. نورودرماتیت اغلب در اثر خاراندن مکرر ایجاد میشود و یک چرخه خارش و تحریک پوستی را به وجود میآورد.

نورودرماتیت (Neurodermatitis)
4- اگزمای نومولار Nummular eczema
اگزمای نومولار، که به آن اگزمای دیسکوئید نیز گفته میشود، با لکههای گرد، خشک و خارشدار روی پوست مشخص میشود. این لکهها ممکن است ترشحکننده یا بسیار حساس باشند و اغلب پس از آسیب پوستی مانند سوختگی یا نیش حشره ایجاد میشوند. خشکی پوست و سابقه اگزما، آلرژی یا آسم در فرد یا خانواده، خطر ابتلا به این نوع اگزما را افزایش میدهد. درمان مناسب میتواند به بهبود کامل این وضعیت کمک کند.

اگزمای نومولار Nummular eczema
5- درماتیت سبورئیک Seborrheic dermatitis
درماتیت سبورئیک یک بیماری پوستی است که نواحی دارای غدد چربی زیاد مانند پوست سر، صورت و قسمت بالایی قفسه سینه را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری باعث ایجاد لکههای قرمز، پوستهپوسته و چرب میشود و در پوست سر بهصورت شوره سر ظاهر میشود. علائم شامل خارش مداوم و بثورات پوستی است. این وضعیت ممکن است با بیماریهای دیگری مانند پسوریازیس، آکنه و روزاسه مرتبط باشد. درمان معمولاً شامل شامپوهای دارویی، کرمهای ضد قارچ و در موارد شدیدتر، کورتیکواستروئیدهای موضعی است.

درماتیت سبورئیک Seborrheic dermatitis
6- درماتیت ناشی از استاز (Stasis dermatitis)
درماتیت استاز، که به نامهای درماتیت گرانشی یا اگزمای وریدی نیز شناخته میشود، به دلیل گردش خون ضعیف در پاها ایجاد میشود. این بیماری معمولاً در ناحیه پایین پاها دیده میشود و علائمی مانند خارش، خشکی پوست، ورم و تغییر رنگ پوست (قرمزی در پوستهای روشن یا قهوهای، بنفش، خاکستری در پوستهای تیره) را به همراه دارد. عوامل خطر شامل چاقی، کمتحرکی و مشکلات گردش خون است. درمان بر بهبود جریان خون (مانند استفاده از جورابهای فشاری)، مراقبت از پوست و داروهای موضعی متمرکز است. مدیریت این وضعیت نیاز به تغییرات سبک زندگی و مراقبتهای پزشکی مناسب دارد.

درماتیت ناشی از استاز (Stasis dermatitis)
7- اگزمای دیسیدروتیک (Dyshidrotic eczema)
اگزمای دیسیدروتیک یک بیماری پوستی مزمن است که با تاولهای کوچک، خارشدار و پوست خشک روی کف دستها، پاها و لبههای انگشتان مشخص میشود. این بیماری گاهی به نامهای دیسهیدروز، اگزمای حاد کف دست و پا یا پومفولیکس نیز شناخته میشود. علت دقیق آن ناشناخته است، اما عوامل محرک مانند استرس، آلرژی، رطوبت یا تعریق مکرر دست و پا ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند. مردان بیشتر از زنان به این نوع اگزما مبتلا میشوند. درمان شامل روشهای خانگی، درمانهای تخصصی و داروهای تجویزی است.

اگزمای دیسیدروتیک (Dyshidrotic eczema)
اگزما چقدر شایع است؟
اگزما یکی از شایعترین بیماریهای پوستی در ایران و جهان است. در ایران، حدود ۹ درصد دختران و ۸ درصد پسران به درماتیت آتوپیک مبتلا هستند، که از میانگین جهانی بالاتر است. اگزمای تماسی نیز به دلیل تماس با مواد شیمیایی و شویندهها، بهویژه در زنان خانهدار و مشاغلی مانند مکانیکی، بسیار شایع است. در سطح جهانی، بیش از ۳۱ میلیون نفر در ایالات متحده و ۱۰ تا ۲۰ درصد نوزادان به اگزما مبتلا هستند. این بیماری به دلیل عوامل ژنتیکی و محیطی، نیاز به آگاهی و درمان مناسب دارد.
علت شروع اگزما چیست؟
شروع اگزما معمولاً ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. اولین نشانههای اگزما، مانند خارش، خشکی پوست و بثورات پوستی، اغلب زمانی ظاهر میشوند که فرد با محرکهای محیطی تماس پیدا میکند. این محرکها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- مواد شیمیایی و شویندهها: مانند صابونها، مواد شوینده و سفیدکنندهها.
- آلرژنها: مانند گردهها، گرد و غبار، موی حیوانات یا برخی مواد غذایی.
- عوامل فیزیکی: مانند گرما، تعریق یا آب سخت.
- استرس: استرس روانی میتواند باعث تشدید علائم اگزما شود.
- لباسها: الیاف مصنوعی یا لباسهای تنگ ممکن است پوست را تحریک کنند.
شناسایی و اجتناب از این محرکها میتواند به کاهش خطر شعلهور شدن اگزما کمک کند. با این حال، در برخی افراد، عوامل ژنتیکی و ضعف در سد پوستی نیز نقش مهمی در شروع و تشدید اگزما دارند.

علت شروع اگزما
علائم اگزما چیست؟
اگزما میتواند منجر به عفونتهای پوستی به دلیل خارش یا ترک خوردن پوست شود. این موضوع میتواند مانع عملکرد صحیح سیستم ایمنی پوست شما در برابر باکتریها و سایر میکروبها شود. عوارض اگزما میتواند شامل موارد زیر باشد:
- عفونتهای پوستی: خارش و ترکخوردگی پوست میتواند باعث نفوذ باکتریها، قارچها یا ویروسها و ایجاد عفونت شود.
- اگزمای ترشحی: تشکیل تاولهای پر از مایع که ممکن است ترشح کنند و پوسته ببندند.
- تغییر رنگ پوست: نواحی مبتلا ممکن است تیرهتر یا روشنتر از پوست اطراف شوند (بهویژه در افراد با پوست تیره).
- ضخیمشدن پوست: خارش مکرر میتواند باعث ضخیمشدن و چرمیشدن پوست شود.
- مشکلات خواب: خارش شدید میتواند خواب را مختل کند و باعث خستگی شود.
- آسم یا تب یونجه: اگزما اغلب با سایر شرایط آلرژیک همراه است.
- آلرژیهای غذایی: ممکن است باعث ایجاد کهیر یا تشدید علائم اگزما شود.
- درد و تورم: در موارد شدید، نواحی مبتلا ممکن است دردناک و متورم شوند.
- تب و لرز: در صورت عفونت، ممکن است تب و لرز نیز ظاهر شود.
در صورت مشاهده علائم عفونت (مانند تب، ترشح چرک یا تورم شدید)، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
اگزما در سنین مختلف، از نوزادی تا بزرگسالی، به شکلهای متفاوتی ظاهر میشود و علائم آن بسته به سن و نواحی درگیر پوست، تغییر میکند. شناخت این تفاوتها به تشخیص و مدیریت بهتر این بیماری کمک میکند.
نوزادان
در نوزادان، بهویژه آنهایی که زیر دو سال هستند، اگزما معمولاً به صورت زیر بروز میکند:
جوشهای صورت: جوشها ممکن است بر روی صورت، پوست سر و پشت گوشها ظاهر شوند.
تاولهای پر از مایع: تاولهای کوچکی که ممکن است هنگام خارش نشت کنند.

اگزما در نوزادان
سنین دو تا بلوغ
از سنین دو تا بلوغ، کودکان ممکن است تجربه کنند:
جوشها در چینهای آرنج و زانو: جوشها بهطور معمول در مناطق چیندار بدن، مانند آرنجها و زانوها، ظاهر میشوند.
برآمدگیها در گردن، مچها و مچ پاها: برآمدگیهایی در نواحی گردن، مچهای دست و مچهای پا نیز ممکن است ایجاد شوند.
نوجوانان و بزرگسالان
در نوجوانان و بزرگسالان، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
لکههای فلسدار و چرب: این لکهها ممکن است در نواحی مختلف بدن، از جمله پوست سر، گردن و داخل آرنجها و زانوها ظاهر شوند.
علائمی که معمولاً بهواسطه عوامل محیطی تشدید میشوند: این علائم میتوانند تحت تأثیر عواملی مانند هوای خشک، رطوبت یا استرس بدتر شوند.
سن | مکان | علائم |
نوزادان (زیر ۲ سال) | پوست سر، گونهها | جوشهایی که ممکن است به صورت حبابی درآیند و سپس مایع نشت کنند. خارش شدید که ممکن است خوابیدن را مختل کند |
کودکان (۲ سال تا بلوغ) | پشت چینهای آرنج یا زانوها گردن مچها مچ پاها چین بین پاها و بدن | جوشهای برجسته جوشها ممکن است روشنتر یا تیرهتر شوند. ضخیم شدن پوست که به نام لایکنفیکاسیون معروف است و ممکن است به خارش دائمی تبدیل شود. |
بزرگسالان (۱۸ سال و بالاتر) | چینهای آرنج، زانوها یا پشت گردن ممکن است بیشتر بدن را پوشش دهد | جوشهای پوستی بیشتر فلسدار پوست بسیار خشک در نواحی متاثر جوشهای پوستی دائماً خارشدار عفونتهای پوستی |
در افراد با پوست تیرهتر، اگزما ممکن است بهصورت نقاط ریز یا تغییر رنگ پوست (تیرهتر یا روشنتر) ظاهر شود. خارش و خشکی پوست در این افراد ممکن است شدیدتر باشد. اگزما معمولاً قبل از ۵ سالگی شروع میشود و ممکن است در طول زندگی بهصورت دورهای شعلهور شود و سپس بهبود یابد.
عوارض جانبی مرتبط
افرادی که به اگزما مبتلا هستند، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به عفونتهای ثانویه به دلیل اختلال در سد پوستی قرار دارند. عفونتهای شایع شامل مواردی هستند که ناشی از استافیلوکوکوس آئروس (Staphylococcus aureus) بوده و همچنین عفونتهای ویروسی مانند هرپس سیمپلکس (herpes simplex) که میتوانند منجر به عوارض شدیدتری مانند اکزما هرپتیکوم شوند.
علاوه بر این، برخی افراد ممکن است ارتباطی بین تغییرات هورمونی، مانند دوران قاعدگی، و تشدید علائم اگزما مشاهده کنند. درک این علائم میتواند به شناسایی زودهنگام و درمان اگزما کمک کند که برای مدیریت مؤثر این وضعیت ضروری است.
بثورات اگزما چه شکلی است؟
شکل ظاهری اگزما در هر فرد مبتلا به این بیماری میتواند متفاوت باشد. اگر رنگ پوست تیرهای دارید، بثورات اگزما میتواند بنفش، قهوهای یا خاکستری باشد. اگر رنگ پوست روشنی دارید، بثورات اگزما میتواند صورتی، قرمز یا بنفش به نظر برسد.
علائم اگزما در کجای بدن من ظاهر می شود؟
علائم اگزما میتواند در هر جایی از پوست شما ظاهر شود. شایعترین مکانهایی که علائم اگزما را مشاهده خواهید کرد عبارتند از:
- دستها.
- گردن.
- آرنجها.
- مچ پا.
- زانوها.
- پاها.
- صورت، به ویژه گونهها.
- داخل و اطراف گوشها.
- لبها.
در حالی که در نقاط زیر کمتر رایج است:
- نوک سینهها.
- سینهها.
- چینهای پوست نزدیک واژن (فرج).
- آلت تناسلی مرد.

علائم اگزما
چه چیزی باعث اگزما می شود؟
علت دقیق اگزما هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، ایمنی و محیطی در بروز آن نقش دارند. مهمترین عوامل عبارتند از:
سیستم ایمنی
اگر اگزما دارید، سیستم ایمنی شما به محرکها یا آلرژنهای کوچک (تحریککنندهها) در محیط شما واکنش بیش از حد نشان میدهد. وقتی با یک تحریککننده تماس میگیرید، سیستم ایمنی شما به اشتباه فرض میکند که این تحریککنندههای کوچک حملهکنندههای خارجی مانند باکتریها یا ویروسها هستند که میتوانند به بدن شما آسیب برسانند. در نتیجه، این تحریککنندهها سیستم دفاعی طبیعی بدن شما را فعال میکنند. دفاع سیستم ایمنی شما ایجاد التهاب است. التهاب باعث بروز علائم اگزما روی پوست شما میشود.
ژنتیک
ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به اگزما دارد، بهویژه جهشهایی در ژنهایی مانند FLG (مسئول تولید پروتئین فیلگرین برای حفظ سد پوستی)، KIF3A و CARD11 که با سیستم ایمنی و التهاب مرتبط هستند. این جهشها میتوانند باعث خشکی پوست، اختلال در سد پوستی و افزایش حساسیت به محرکها شوند. اگرچه استعداد ژنتیکی خطر ابتلا را افزایش میدهد، عوامل محیطی مانند آلرژنها، تحریککنندهها و شرایط آبوهوایی نیز در فعالکردن این ژنها و بروز علائم اگزما نقش دارند. بنابراین، اگزما نتیجه تعامل بین ژنها و محیط است.
محیط
عوامل زیادی در محیط شما میتوانند پوست شما را تحریک کنند. برخی از این عوامل شامل تماس با دود، آلودگیهای هوایی، صابونهای خشن، پارچههایی مانند پشم و برخی از محصولات مراقبت از پوست هستند. رطوبت پایین (هوای خشک) میتواند باعث خشک شدن و خارش پوست شما شود. گرما و رطوبت بالا میتوانند باعث عرق کردن شوند و این میتواند خارش شما را بیشتر کند.
سلامت روان
سلامت روان شما میتواند بر سلامت پوست شما تأثیر بگذارد و باعث شعلهور شدن علائم اگزما شود. اگر سطح استرس، اضطراب یا افسردگی شما بالا باشد، ممکن است شعلهور شدن علائم اگزما شما بیشتر شود.
به طور کلی، اگزما نتیجه تعامل بین عوامل ژنتیکی، سیستم ایمنی و محیطی است. مدیریت این عوامل از طریق مراقبتهای پوستی مناسب و تغییرات در سبک زندگی میتواند به کنترل علائم کمک کند.

چه چیزی باعث اگزما می شود
چه چیزی باعث تشدید اگزما می شود؟
اگزما بر روی هر فردی که به این بیماری مبتلا شده است، به طور متفاوتی تأثیر میگذارد. عواملی که باعث تشدید علائم شما میشود، ممکن است برای دیگران دارای همین بیماری تحریککننده نباشد. از جمله عوامل رایجی که موجب اگزما میشوند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- هوای خشک (رطوبت پایین)
- پارچهها یا مواد لباس
- آرایش یا محصولات مراقبت از پوست
- دود و آلودگیها
- صابونها و مواد شوینده
- استرس یا وضعیت عاطفی شما
- تماس با چیزهایی که به آنها آلرژی دارید.
شناسایی این عوامل میتواند در مدیریت علائم اگزما کمککننده باشد.
آیا برخی غذاها باعث ایجاد اگزما می شوند؟
ارتباط بین اگزما و آلرژیهای غذایی هنوز به طور کامل مشخص نشده است. اگر شما آلرژیهای غذایی دارید، یکی از دلایلی که باید از آن غذا اجتناب کنید این است که ممکن است علائم اگزما شما را ایجاد یا وخیمتر کند. از جمله آلرژیهای رایج میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بادامزمینی
- لبنیات
- تخممرغ
به آنچه میخورید توجه داشته باشید. اگر بعد از خوردن یک غذای خاص، اگزما شما تشدید میشود، ممکن است به آن غذا آلرژی داشته باشید. اگر آلرژی غذایی ندارید، هیچ غذایی نمیتواند باعث ایجاد یا بدتر شدن اگزما شود.

چه غذاهایی اگزما را تشدید می کند
اگزما چگونه تشخیص داده می شود؟
اگزما معمولاً توسط یک پزشک یا متخصص پوست از طریق معاینه فیزیکی و بررسی علائم پوستی مانند خارش، قرمزی، خشکی و بثورات تشخیص داده میشود. از آنجا که علائم اگزما ممکن است شبیه به سایر بیماریهای پوستی باشد، پزشک ممکن است آزمایشهای اضافی مانند آزمایش آلرژی، آزمایش خون یا بیوپسی پوست را برای رد سایر شرایط توصیه کند. در کودکان، اگزما اغلب در سنین پایین تشخیص داده میشود، اما میتواند در هر سنی ظاهر شود. پس از تشخیص، پزشک ممکن است در مورد مرطوبکنندهها، محرکها، رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی برای مدیریت بهتر اگزما راهنمایی ارائه دهد.
چگونه اگزما را درمان کنیم؟
درمان اگزما برای شما منحصر به فرد است و به عواملی که باعث بروز علائم شما شدهاند بستگی دارد. درمان برای اگزما میتواند شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از مرطوبکنندههای ملایم یا مخصوص پوستهای حساس: این مرطوبکنندهها را در طول روز هنگام داشتن پوست خشک استفاده کنید. مرطوبکننده را همزمان با رطوبت پوست پس از حمام یا دوش بزنید.
- استفاده از داروهای موضعی: داروهایی مانند استروئیدهای موضعی را بر اساس توصیه پزشک بر روی پوست خود بزنید.
- داروهای خوراکی: مانند داروهای ضد التهاب، آنتیهیستامینها یا کورتیکواستروئیدها برای کاهش خارش و تورم مصرف کنید.
- داروهای ایمنزدا: این داروها به تنظیم نحوه عملکرد سیستم ایمنی شما کمک میکنند.
- اجتناب از محرکها: از مواردی که باعث بروز علائم اگزما میشوند، پرهیز کنید.
- نور درمانی (فتوتراپی): استفاده از نور فرابنفش (UV) برای کاهش التهاب و بهبود علائم اگزما در موارد مقاوم به درمانهای معمول.
اهمیت دارد که تحت نظر یک متخصص درمان مناسب را انتخاب کنید.
درمان اگزما با هدف کاهش خارش و التهاب انجام میشود تا از عفونتهای ناشی از خارش جلوگیری شود. برخی از گزینههای درمانی شامل موارد زیر هستند:
نوع درمان | نام دارو | کاربرد |
---|---|---|
کرمها و پمادهای کورتیکواستروئیدی | – | کاهش التهاب و خارش |
آنتیبیوتیکها | – | درمان عفونتهای ناحیه مبتلا |
داروهای غیراستروئیدی | کرم الیدل (Elidel cream) | کاهش التهاب و خارش با تنظیم سیستم ایمنی (با احتیاط و برای مدت کوتاه) |
پماد پروتوپیک (Protopic ointment) | کاهش التهاب و خارش با تنظیم سیستم ایمنی (با احتیاط و برای مدت کوتاه) | |
داروهای بیولوژیک | دوپیلوماب (Dupixent) | کاهش التهاب با مسدود کردن پروتئینهای خاص |
ترالوکینوماب (Adbry) | کاهش التهاب با مسدود کردن پروتئینهای خاص | |
سایر داروها | ازاتیوپرین (Azasan) | کاهش التهاب و کنترل سیستم ایمنی |
متوترکسات (Methotrexate) | کاهش التهاب و کنترل سیستم ایمنی | |
میکوفنولات موفتیل (CellCept) | کاهش التهاب و کنترل سیستم ایمنی | |
کرم اوریسا (Eucrisa) | کاهش التهاب با مهار فسفودیاستراز | |
کرم اپزولورا (Opzelura) | کاهش التهاب و خارش | |
رینوک (Rinvoq) | کاهش التهاب با مهار سیستم ایمنی |
این داروها به مدیریت علائم اگزما کمک میکنند، اما باید تحت نظر پزشک و با احتیاط استفاده شوند.
اجتناب از خارش پوست
خارش شدید یکی از علائم اصلی اگزما است، اما خاراندن پوست میتواند وضعیت را بدتر کرده و خطر عفونت را افزایش دهد. برای کنترل خارش، از کمپرس سرد، مرطوبکنندههای مناسب و کرمهای درمانی استفاده کنید. حواسپرتی با فعالیتهای دیگر نیز میتواند به کاهش توجه به خارش کمک کند. رعایت مراقبتهای پوستی مانند حمام کوتاه با آب ولرم و پرهیز از محرکها نیز در بهبود وضعیت پوست مؤثر است. مشورت با متخصص پوست برای مدیریت بهتر خارش و علائم اگزما ضروری است.

اجتناب از خارش پوست
درمان اگزما در منزل
چند کار که میتوانید در خانه انجام دهید تا به کاهش علائم اگزما کمک کند، شامل موارد زیر است:
مرطوبکنندهها
مرطوبکنندهها نقش کلیدی در مدیریت اگزما دارند، زیرا به حفظ رطوبت پوست، کاهش خشکی و خارش کمک میکنند. بهتر است از محصولات هیپوآلرژنیک، بدون عطر و رنگ و حاوی موادی مانند وازلین، روغن معدنی، گلیسرین، اسید لاکتیک یا اوره استفاده کنید. این مرطوبکنندهها را بلافاصله بعد از حمام روی پوست مرطوب بزنید تا رطوبت در پوست قفل شود. از محصولات حاوی لیپیدها و سرامیدها نیز برای تقویت سد پوستی استفاده کنید. انتخاب مرطوبکننده مناسب ممکن است نیاز به تست چندین محصول داشته باشد، اما استفاده منظم از آنها میتواند خشکی و التهاب پوست را کاهش دهد.

مرطوب کننده مناسب اگزما
کرم های هیدروکورتیزون و آنتی هیستامین ها
محصولات بدون نسخه مانند کرم هیدروکورتیزون و آنتیهیستامینها نیز میتوانند کمک کنند. هیدروکورتیزون یک استروئید است که به کاهش قرمزی، خارش و تورم کمک میکند. میتوانید کرمها و لوسیونهای با قدرت پایین را از فروشگاه خریداری کنید. اگر این محصولات کمک نکردند، پزشک شما ممکن است چیزی قویتر تجویز کند.
استفاده از هیدروکورتیزون در بیشتر نواحی بدن تا چهار بار در روز و به مدت حداکثر ۷ روز بیخطر است، به شرط اینکه باردار یا مادر شیرده نباشید. از تماس آن با چشمها و نواحی خصوصی خودداری کنید.
برخی افراد ممکن است واکنش شدیدی به هیدروکورتیزون نشان دهند. اگر دچار مشکل تنفسی یا بلع شدید و یا بعد از استفاده از آن یک راش پوستی مشاهده کردید، با شماره اورژانس تماس بگیرید.
داروهای آنتیهیستامین بدون نسخه ممکن است به خوبی برای پوست خارشدار ناشی از اگزما کار نکنند. اما آنتیهیستامینهایی که باعث خوابآلودگی میشوند، میتوانند به شما کمک کنند تا اگر قبل از خواب آنها را مصرف کنید، بهتر بخوابید.

کرم های هیدروکورتیزون
بلغور جو دوسر کلوئیدی
برای آرامش پوست خود، مقداری آرد جو دوسر نرم شده را به یک وان آب ولرم اضافه کنید. آرد جو دوسر دارای نشاستههایی است که رطوبت را در پوست حفظ میکند و به جلوگیری از ورود مادههای آزاردهنده کمک میکند. این کار میتواند به مرطوب کردن پوست شما و کاهش خارش و تحریکات کمک کند. بعد از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استحمام، میتوانید با آب تمیز آبکشی کنید.

بلغور جو دوسر کلوئیدی
بسته بندی های مرطوب
وقتی اگزما شما فعال است، میتوانید مقداری گاز، باند یا تکههای پارچه نرم را در آب سرد خیس کنید و آنها را روی پوست خود قرار دهید. خنکی این مواد به کاهش خارش کمک میکند و رطوبت آنها موجب میشود که کرمها یا لوسیونها بهتر عمل کنند. سپس، با یک لایه خشک (مانند پیژامه) روی ناحیه مورد نظر را بپوشانید و بگذارید به مدت چند ساعت یا تمام شب در محل بماند.
با پزشک خود صحبت کنید تا مشخص شود چه مقدار میتوانید از درمان با پوشش مرطوب استفاده کنید. اگر بیش از حد از این روش استفاده کنید، ممکن است باعث عفونت در پوست شما شود.
قطران زغال سنگ
افرادی بیش از ۲۰۰۰ سال است که از این محصول برای درمان اگزما و سایر مشکلات پوستی استفاده میکنند. اگرچه این محصول ممکن است کثیف باشد و بوی شدیدی داشته باشد که بسیاری از افراد آن را دوست ندارند، اما ممکن است به تسکین پوست شما کمک کند.

قطران زغال سنگ
استفاده از رطوبت ساز
هوای گرم و خشک داخل خانه میتواند خارش و پوسته پوسته شدن پوست را بدتر کند. استفاده از رطوبتساز در خانه، رطوبت را به هوای داخلی اضافه میکند و میتواند به بهبود وضعیت پوست شما کمک کند.
برای کاهش خارش، که مهمترین علامت اگزما است، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
از کمپرس سرد در محل خارش استفاده کنید.
به آرامی پوست خارشدار را نوازش کنید. از خراشیدن آن خودداری کنید.
یک حمام سرکه سیب تهیه کنید.
مطمئن شوید که لباسهای شما نرم و تنفسپذیر باشند.
سعی کنید از نشستن روی سطوح زبر مانند چمن یا فرش خودداری کنید.
در طول روز با محصولی که حاوی سرامیدها است، پوست خود را مرطوب کنید.

استفاده از رطوبت ساز برای درمان اگزما
چه نوع لوسیونی اگزما را درمان می کند؟
برای درمان اگزما، لوسیونهای هیپوآلرژنیک و بدون مواد تحریککننده مانند نگهدارندهها یا عطر بهترین گزینه هستند. لوسیونهای حاوی ترکیباتی مانند جو دوسر، کره شیا، آلوئهورا، گلیسیرین، اسید هیالورونیک، پترولیوم، ویتامین E و نیاسینامید میتوانند به تسکین خشکی، التهاب و خارش پوست کمک کنند. این ترکیبات به حفظ رطوبت و تقویت سد پوستی کمک میکنند و برای پوستهای حساس مناسب هستند.
رژیم غذایی اگزما
اگزما به آلرژیهای غذایی مرتبط است، اما رژیم غذایی خاصی وجود ندارد که باید به آن پایبند باشید. با این حال، تمرکز بر روی غذاهای ضد التهابی که کمتر احتمال دارد به واکنش آلرژیک منجر شوند، میتواند مفید باشد. غذاهایی که ممکن است التهابزا باشند شامل:
- گوشت قرمز
- گوشتهای فرآوری شده (مثل سوسیس، هاتداگ، بیکن)
- غذاهای سرخکرده
- غذاها و نوشیدنیهایی با شکر اضافه شده
- چربیهای ترانس
- کربوهیدراتهای تصفیهشده (مثل نان سفید، شیرینیها)
- تنقلات، مانند بیسکویتها، چیپس و کراکرها
همچنین مهم است که در نظر داشته باشید که آلرژیها بسیار شخصی هستند و ممکن است زمان ببرد تا محرکهای خاص خود را بشناسید. برخی از غذاها، مانند لبنیات، ممکن است حتی اگر آلرژی نداشته باشید، التهاب ایجاد کنند، در حالی که ممکن است بتوانید بدون بروز علائم مزاحم آنها را مصرف کنید.
به مرور زمان میتوانید رژیم غذایی مناسبی برای خود پیدا کنید، خواه رژیم پالو، مدیترانهای، بدون گلوتن یا هر چیز دیگری باشد.
همچنین مهم است که آب کافی بنوشید. آب به حفظ رطوبت پوست کمک میکند و از خشک شدن آن که میتواند منجر به تشدید اگزما شود، جلوگیری میکند.
اگزما و ورزش
برخی از تحقیقات نشان میدهند که کاهش وزن ممکن است به کاهش علائم اگزما کمک کند. زیرا عرق کردن ناشی از فعالیتهای بدنی و ورزش میتواند باعث تشدید علائم شود. بنابراین، تلاش کنید از تمرینات با شدت کم و تقویت کنندههای عضلانی استفاده کنید. علاوه بر مرطوب کردن پوست قبل و بعد از ورزش، توجه به نکات زیر نیز مهم است:
- هیدراته ماندن: آب کافی بنوشید.
- اجتناب از هوای گرم: در هوای گرم ورزش نکنید.
- استفاده از لباسهای نخی: لباسهای ورزشی از جنس پنبه بپوشید و سعی کنید لباسهای گشاد بجای تنگ بپوشید.
- استحمام با آب ولرم یا خنک: پس از ورزش، دوش بگیرید تا از التهاب پوست جلوگیری کنید.

اگزما و ورزش
اگزما و سلامت روان
بین اگزما و احساسات ارتباط قوی وجود دارد. در حالی که استرس، اضطراب و افسردگی خود به تنهایی باعث بروز اگزما نمیشوند، اما میتوانند واکنشهای فیزیکی مانند التهاب را به همراه داشته باشند که میتواند تشدید عوارض اگزما را به دنبال داشته باشد.
از سوی دیگر، افرادی که اگزما دارند، بیشتر در معرض مشکلات سلامت روان هستند. یک مطالعه نشان داده که بیش از ۳۰ درصد بزرگسالان مبتلا به اگزما همچنین تشخیص افسردگی، اضطراب یا هر دو را دارند. کودکان مبتلا به این وضعیت نیز دو تا شش برابر بیشتر از سایر کودکان احتمال دارد که با اضطراب، افسردگی یا اختلال کمAttention Hyperactivity Disorder (ADHD) مواجه شوند. در صورت وجود دیگر شرایط آتوپیک مانند آسم، این خطر بیشتر میشود.
برای مدیریت سلامت روانی خود در زمان داشتن اگزما، میتوانید اقداماتی انجام دهید. مدیتیشن، گذراندن وقت در فضای باز و ورزش از جمله فعالیتهایی هستند که میتوانند به شما در کنترل استرس و آرامش کمک کنند.
اگزمای دوران کودکی را چگونه درمان می کنید؟
برای درمان اگزمای دوران کودکی، مراقبتهای پوستی منظم مانند حمام کوتاه با آب گرم، استفاده مکرر از مرطوبکنندههای بدون عطر و پاککنندههای ملایم ضروری است. از محرکهایی مانند لباسهای زبر، مواد شوینده قوی و تغییرات دمایی شدید پرهیز کنید. در موارد خارش، ناخنهای کودک را کوتاه نگه دارید و از دستکشهای نخی استفاده کنید. برای کنترل التهاب، پزشک ممکن است کرمهای کورتیکواستروئیدی یا داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی تجویز کند. در صورت عفونت یا عدم بهبود، حتماً با پزشک مشورت کنید.

درمان اگزمای دوران کودکی
چگونه علائم اگزما خود را مدیریت کنم؟
مدیریت و درمان اگزما میتواند دشوار باشد، به ویژه اگر علت آن چیزی باشد که نمیتوانید کنترل کنید، مانند ژنتیک. خوشبختانه، شما ممکن است بتوانید بر روی محیط و سطح استرسی که تجربه میکنید تأثیر بگذارید.
سعی کنید تشخیص دهید چه عواملی باعث تحریک یا بدتر شدن اگزما میشوند و سپس از آنها پرهیز کنید. هدف شما باید کاهش خارش و ناراحتی و جلوگیری از عفونت و ورم های اضافی باشد. با شناسایی و اجتناب از محرکها، میتوانید وضعیت خود را بهبود ببخشید.
اگر اگزما داشته باشم چه انتظاری می توانم داشته باشم؟
اگزما و سایر انواع درماتیت برای سایر قسمتهای بدن شما مضر نیستند و این بیماری کشنده نیست. نزدیک به نیمی از کودکان مبتلا به اگزما در زمان بلوغ از این وضعیت خارج میشوند یا بهبودی را تجربه میکنند. برخی دیگر نیز ممکن است در طول زندگی خود به نوعی از این بیماری دچار شوند. برای بزرگسالان مبتلا به اگزما، این وضعیت میتواند با رعایت یک روال مراقبت از پوست بهخوبی مدیریت شود.
چگونه از خودم مراقبت کنم؟
بسیاری از مردم با اگزما زندگی میکنند و این میتواند چالشبرانگیز باشد. اما ممکن است در برخی مواقع اگزما شما ناپدید شود که به آن “دوره بهبودی” میگویند. در مواقع دیگر، ممکن است دچار “تشدید” شوید که به معنی بروز یا بدتر شدن علائم شماست. هدف درمان جلوگیری از تشدیدها و بدتر شدن علائم است. حتماً از محرکها دوری کنید، پوست خود را مرطوب نگه دارید، داروهای خود را مصرف کنید و به دستورالعملهای ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود عمل کنید.

زندگی با اگزما
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنم؟
شما باید در موارد زیر به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید:
- علائم اگزما دارید: اگر خشکی، خارش، قرمزی یا راش پوستی مشاهده میکنید که ممکن است نشاندهنده اگزما باشد.
- علائم بدتر میشوند: اگر علائم پس از درمان خانگی یا استفاده از داروها بهبود نیافته یا حتی بدتر شدهاند.
- علائم طولانیمدت: اگر علائم پس از چند هفته درمان از بین نروند.
- علائم عفونت: اگر علائمی مانند قرمزی شدید، تورم، ترشح چرک، تب یا درد شدید دارید که ممکن است نشاندهنده عفونت پوستی باشد.
- تأثیر بر زندگی روزمره: اگر اگزما به قدری آزاردهنده است که روی خواب، فعالیتهای روزانه یا کیفیت زندگی شما یا فرزندتان تأثیر منفی گذاشته است.
- عدم پاسخ به درمانهای خانگی: اگر علائم با وجود رعایت مراقبتهای پوستی و درمانهای خانگی همچنان ادامه دارند.
در این شرایط، مراجعه به پزشک برای دریافت تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است. پزشک میتواند با تجویز داروها یا روشهای درمانی مؤثر، به کنترل بهتر اگزما کمک کند.

چه زمانی برای اگزما باید به دکتر مراجعه کنم
پسوریازیس در مقابل اگزما
تشخیص بین پسوریازیس و اگزما میتواند دشوار باشد، زیرا این دو وضعیت ظاهری مشابه و علائم مشابهی دارند. هر دو میتوانند بثورات پوستی ایجاد کنند که در نقاط مشابهی مانند دستها یا پوست سر ظاهر میشوند. هیچکدام از این شرایط مسری نیستند، اما هر دو نوع بثورات ممکن است عفونی شوند.
تفاوتهای کلیدی بین پسوریازیس و اگزما
ویژگی | پسوریازیس | اگزما |
---|---|---|
خارش | خارش کمتری دارد و گاهی احساس سوزش ایجاد میکند. | خارش شدید که ممکن است به خونریزی پوست منجر شود. |
محل ظهور | معمولاً روی پوست سر، آرنج، زانو، ناحیه باسن و صورت | معمولاً در پشت زانوها یا داخل آرنجها رخ میدهد. |
سن | میتواند در هر سنی بروز کند | بیشتر در کودکان مشاهده میشود. |
قرار گرفتن در معرض آفتاب | نور آفتاب به عنوان درمانی عمل میکند و رشد غیرطبیعی سلولها را کاهش میدهد; ممکن است علائم را تشدید کند. | افراد مبتلا معمولاً به گرما حساستر هستند و عرق کردن میتواند باعث بروز حملات شود. |
آگاهی از این تفاوتها میتواند به شما کمک کند تا بهتر از وضعیت خود آگاه شوید و در صورت نیاز به مشاوره پزشک مراجعه کنید.
نتیجه گیری
اگزما یک وضعیت پوستی بسیار شایع و ناراحتکننده است که میتواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد. در بدترین حالت، میتواند شما را از خواب محروم کند، حواسپرتی ایجاد کند و باعث شود در جمع احساس بدی داشته باشید.
به محض اینکه نشانههای اگزما را مشاهده کردید، به متخصص پوست یا پزشک مراجعه کنید. همچنین، میتوانید درمانهای خانگی و درمانهای تجویز شده را بررسی کنید تا بهترین روش برای پوست خود را پیدا کنید.
مراقبتهای منظم و آگاهی از علل تشدید اگزما میتواند به بهبود وضعیت شما کمک کند.
تقریباً ۵۰٪ از کودکان با بالا رفتن سن و رسیدن به سن بلوغ، اگزما را پشت سر میگذارند. اما برای برخی دیگر، این مشکل ممکن است تا پایان عمر ادامه یابد. اگر اگزما دارید، روشهایی برای درمان آن وجود دارد، اما ممکن است پیدا کردن درمان مناسب برای شما زمانبر باشد.
بروز اگزما ممکن است به مدت چند روز طول بکشد و در مواقعی دیگر ممکن است هفتهها ادامه یابد. همچنین ممکن است دورههای طولانی نیز وجود داشته باشد که بدون بروز علائم باشید. اما به یاد داشته باشید که این به معنای آن نیست که اگزما به طور کامل از بین رفته است.
برای مدیریت اگزما، از غذاهای التهابی و محرکهایی مانند استرس دوری کنید.

پسوریازیس در مقابل اگزما
سوالات متداول
آیا اگزما از بین میرود؟
برای اگزما درمان قطعی وجود ندارد. ممکن است این مشکل به طور موقت از بین برود و دوباره بازگردد. اما درمانها بسیار مؤثر هستند و میتوانند علائم را کاهش دهند. با استفاده از درمانهای مناسب و تغییرات سبک زندگی، بسیاری از افراد میتوانند راحتی بیشتری را تجربه کنند.
چرا علائم اگزما در من بروز کرده است؟
علت بروز اگزما میتواند متفاوت باشد و هر فرد ممکن است به مواد، تجربیات و محرکهای مختلف واکنش نشان دهد. برخی افراد ممکن است به چندین عامل حساسیت داشته باشند. عواملی مانند استرس، غذاهای خاص، تغییرات آب و هوا، یا محصولات مراقبت از پوست میتوانند باعث بروز علائم اگزما شوند. شناسایی و دوری از این محرکها میتواند به کاهش علائم کمک کند.
آیا اگزما واگیردار است؟
اگزما از بیماری های واگیردار نیست، یعنی از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود. ولی پوست مبتلا به اگزما، در برابر بیماریهای عفونی مانند: زگیل و تبخال، بسیار آسیب پذیر است. این بیماری نوعی درماتیت است و در افرادی که آلرژیهای از جمله: تب یونجه و آسم دارند امکان مبتلا شدن به اگزما بیشتر است.
آیا اگزما یک بیماری خودایمنی است؟
در حالی که اگزما میتواند باعث شود سیستم ایمنی شما واکنش بیش از حد نشان دهد، اما به عنوان یک بیماری خودایمنی طبقهبندی نمیشود. پژوهشها در حال انجام است تا اطلاعات بیشتری در مورد نحوه تعامل اگزما با سیستم ایمنی شما به دست آید.
آیا آب و هوا اگزما را بدتر می کند؟
بله، دماهای خاص یا الگوهای آب و هوایی میتوانند بر روی پوست شما تأثیر بگذارند و باعث بدتر شدن اگزما شوند. رطوبت پایین (هوای خشک) در ماههای زمستان میتواند پوست شما را خشک کند. همچنین، رطوبت ناشی از گرمای زیاد میتواند باعث عرق کردن شما شود که میتواند خارش شما را تشدید کند. مراقبت از پوست خود در برابر تغییرات آب و هوایی میتواند به کاهش علائم اگزما کمک کند.
اگزما چقدر طول می کشد؟
اگزما میتواند یک وضعیت مادامالعمر باشد. این شرایط ممکن است از سنین نوزادی آغاز شود و تا بزرگسالی ادامه یابد. شما میتوانید با استفاده از درمانهای خانگی، داروهای بدون نسخه و داروهای تجویزی، علائم خود را مدیریت کنید.
آیا درمانی برای اگزما وجود دارد؟
نه، درمانی برای اگزما وجود ندارد. درمانهایی در دسترس است، اما هیچکدام از این درمانها نمیتوانند علائم شما را بهطور ۱۰۰% از بین ببرند. اگزما یک وضعیت مزمن است، به این معنی که میتواند بهطور ناگهانی برود و برگردد. درمانها بسیار مؤثر هستند و میتوانند علائم خارش و خشکی پوست را کاهش دهند.
آیا اگزما درد دارد؟
معمولاً اگزما باعث درد نمیشود. اگر پوست خود را بخارانید، ممکن است سطح پوست خود را بشکنید و زخمی ایجاد کنید که میتواند دردناک باشد. برخی از انواع اگزما، مانند درماتیت تماسی، باعث سوزش و ناراحتی میشوند.