هیالورونیک اسید و خواص آن را بهتر بشناسیم

هیالورونیک اسید یک مایع چسبناک است که در بدن به طور طبیعی وجود دارد و منفعت های آن در نقاط مختلف بدن بی شمار هستند. به طور معمول عوارضی ندارند مگر موارد خاص که باید با دکتر مشورت کرد.

در این مقاله به طور کامل درباره این مایع مفید توضیح داده ایم و به منافعی که دارد اشاره کرده ایم. به مواد غذایی که شامل آن هستند و یا به ازدیاد آن در بدن کمک می کنند اشاره شده است.

همچنین طرز مصرف آن و اینکه چرا برای بدن مفید است و اینکه در آخر چه کسانی نمی توانند از آن استفاده کنند را بیان کرده ایم.

هیالورونیک اسید چیست؟

اسید هیالورونیک (Hyaluronic Acid) یک مولکول قندی است که در نقاط مختلف بدن مانند پوست، چشم و مفاصل یافت می شود. این ماده می تواند رطوبت را در خود نگه دارد و باعث لغزنده شدن بافت ها و مفاصل می شود.

همچنین در افزایش هیدراتاسیون در پوست موثر است و باعث می شود که پوست شاداب تر و درخشان تر نمایش داده شود و باعث زیبا شدن می شود.

کلاژن باعث ایجاد کشسانی در پوست می شود و همچنین به افزایش طراوات و درخشندگی در ویترین پوست انسان کمک می کند. کلاژن در لایه جرم تشکیل می شود و در لایه اپیدرم با آب ترکیب می شود تا در در اثر نور خورشید نسوزد و از بین نرود.

هر چقدر آب موجود در لایه اپیدرم بیشتر باشد طراوت پوست نیز بیشتر است، هیالورونیک اسید کمک به افزایش آب ترکیبی با کلاژن یا آبی که ساختار کلاژن را تشکیل می دهد میکند.

وقتی انسان مسن تر می شود باعث می شود که از مقدار هیالورنیک اسید کاهش یابد که این نتیجه ای جز پیری پوست و چین و چروک ها ندارد.

این اسید به طور طبیعی در ماتریکس برون سلولی حضور دارد و نقش های بسیاری را از جمله روان کنندگی بازی میکند. به طور مثال به افزایش ویسکوزیته و روان کنندی در مایع میان مفصلی کمک می کند. مایع میان مفصلی نقش مهمی در جلوگیری از ساییدگی استخوان ها در مفاصل دارد.

هیالورونیک اسید چیست؟

فواید مصرف هیالورونیک اسید

اصلی ترین دلیل پیری پوست صورت به خاطر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مواردی مانند اشعه ماوراء بنفش خورشید، دود سیگار و آلودگی هوا است.

استفاده به صورت روتین از محصولات حاوی هیالورونیک اسید در روتین پوستی اثر خوبی در پیشگیری از علائم پیری در صورت دارد.

مکمل های اسید هیالورنیک کمک می کنند که پوست انعطاف پذیرتر به نظر برسد. تقریبا نیمی از اسید هیالورنیک در بدن وجود دارد اما روند طبیعی پیری پوست می تواند آن را کاهش دهد.

زمانی که بر روی پوست استفاده می شود می تواند چین و چروک، قرمزی و درماتیت را کاهش دهد. موارد زیر فواید شگفت انگیز این مایع چسبناک است:

آبرسانی به پوست و افزایش رطوبت

یکی از مهم ترین تاثیرات استفاده از محصولات دارای هیالورنیک اسید، افزایش رطوبت و آبرسانی پوست است. همچنین می توانند خطوط ریز و چروک در پوست را کاهش دهند. تزریق این اسید می تواند مقاومت پوست را افزایش دهد.

البته بسیاری از افراد نیز به صورت کرم موضعی و مکمل از این اسید استفاده می کنند زیرا نوشیدن مایعات فراوان باعث آبرسانی به پوست می شود اما ماندن آب و رطوبت در لایه های سطحی و عمقی پوست اهمیت دارد.

پوست برای اینکه مقدار زیادی از این رطوبت و آب تبخیر نشود باید هیدارته و مرطوب نگهداری شود، هیالورونیک اسید با مکانیسم نگهداری رطوبت و آب به خاطر خاصیت کشسانی که در مولکول هایش وجود دارد باعث ماندگاری رطوبت و افزایش لطافت پوست می شود.

افزایش سرعت بهبود زخم

این مایع همانطور که گفته شد به طور طبیعی در پوست وجود دارد اما زمانی که زخمی نیاز به ترمیم داشته باشد غلطت آن افزایش می یابد. این اسید می تواند با تنطیم سطح التهاب و همچنین ارسال سیگنال به بدن برای ساخت رگه های خونی بیشتر در ناحیه ای که آسیب دیده است به بهبود سریع تر زخم ها کمک کند.

استفاده از آن بر روی زخم های پوستی باعث کاهش مقدار زخم و همچنین در کاهش درد نیز تاثیر داشته است. دارای خواص ضد باکتریایی است پس می تواند به کاهش خطر عفونت در صورتی که به صورت مستقیم بر روی زخم استفاده شود کمک کند. همچنین در مواجه با بیماری لثه، تسریع بهبودی پس از جراحی دندان و از بین بردن زخم در دهان اگر به صورت موضعی استفاده شود موثر است.

آبرسانی به پوست و افزایش رطوبت

کاهش درد مفاصل با هیالورونیک اسید

اسید هیالورنیک در مفاصل نیز یافت می شود. مفاصل فاصله بین استخوان ها را روان نگه می دارند. افرادی که مبتلا به استئوآرتریت (نوعی بیماری دزنراتیو مفصلی است که در اثر سائیدگی و پارگی مفاصل در طول زمان ایجاد می شود) هستند می توانند از مکمل های آن استفاده کنند. زیرا مصرف روزانه 80 تا 200 میلی گرم نشان داده شده که به طور قابل توجهی درد زانو را در این افراد به خصوص بین سنین 40 تا 70 سال کاهش می دهد. همچنین می تواند به صورت مستقیم به مفاصل برای تسکین درد تزریق شود.

همچنین برخی تحقیقات نشان داده شده است که مصرف همزمان مکمل اسید هیالورونیک و تزریق این ماده می تواند اثر کاهش درد را افزایش دهد.

این یک درمان ترکیبی برای افرادی است که از آرتروز و التهاب مفاصل رنج می برند.

طبق تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است ترکیب شدن این اسید با داروهای اصلی درمان درد مفاصل مثل داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب، باعث می شود که اثر درمانی آنها افزایش یابد و روند درمان مفاصل را به طور قابل توجهی سرعت می بخشد.

کاهش علائم رفلکس اسید معده

ترکیب هیالورونیک اسید با کندرویتین سولفات ممکن است به درمان رفلکس معده در برخی افراد کمک کند.

رفلکس معده بیماری ناخوشایندی است. زمانی که محتوای معده به داخل مری و نهایتا حفره دهان برگردد، موجب درد، سوزش و آسیب به دیواره مری می شود.

تحقیقی در سال 2017 صورت گرفت که بر اساس آن مشخص شد مکمل های هیالورونیک اسید با سرکوب اسید معده قادر به کاهش علائم این بیماری هستند.

هیالورونیک اسید و رفع خشکی چشم

همانطور که گفته شد این اسید در حفظ رطوبت عالی است بنابر این برای درمان خشکی چشم در قطره های استریل چشمی استفاده می شود. حتی مطالعات نشان داده است که مصرف خوراکی آن نیز در این مساله موثر است. علاوه بر این اغلب این قطره ها در طی جراحی چشم برای کاهش التهاب و تسریع بهبود زخم استفاده می شود.

هیالورونیک اسید و اثرات ضد پیری

افزایش سن و قرار گرفتن های مکرر در معرض اشعه UV باعث می شود میزان اسید هیالورنیک که به صورت طبیعی در بافت پوست وجود دارد کاهش یابد و موجب بروز پیری زودرس، شل شدن پوست و ایجاد چین و چروک در پوست می شود.

این ماده تاثیر بسزایی در کاهش چین و چروک و افزایش استحکام پوست دارد. در یکی از تحقیقاتی که در سال 2014 میلادی انجام شد از گروهی از زنان خواسته شد که روزانه دوبار از محصولات پوستی حاوی هیالورونیک اسید استفاده کنند.

طی 8 هفته نتایج که به دست آمد حیرت آور بود. پس از اتمام آزمایش پوست این افراد تا 55 درصد افزایش در حالت ارتجاعی و کشسانی پوست شده بود و عمق چین و چروک های آنها نیز تا 40 درصد کاهش پیدا کرده بود.

همین عوامل باعث شده است که این اسید را اغلب در ترکیبات محصولات جوان سازی پوست، درمان چین و دور چشم ، خط لبخند و سایر نواحی استفاده شود. کرم های جوان سازی و سرم دور چشم بهترین مثال ها برای محصولات حاوی این اسید هستند.

هیالورونیک اسید و اثرات ضد پیری

جلوگیری از درد مثانه

مطالعات نشان داده است که اگر هیالورونیک اسید از طریق لوله های خاصی مستقیما وارد مثانه شود باعث می شود درد وضعیتی به نام سیستیت بینابینی یا سندرم مثانه دردناک کاهش پیدا کند. در حالی که علل سیستیت بینابینی ناشناخته است، اسید هیالورونیک به کاهش درد و تکرر ادرار کمک می کند. البته تحقیقات در زمینه مصرف خوراکی آن نیز ادامه دارد.

کاهش درماتیت (التهاب پوست)

در بهبود علائم اگزمای خفیف تا متوسط این اسید بی تاثیر نخواهد بود. بر اساس تحقیق در سال 2011 در روند مصرف اسید هیالورنیک به صورت فوم بسیار خوشایندتر و موثرتر از کرم های امولسیونی حاوی سرامید بود.

چگونه می توانم اسید هیالورونیک مصرف کنم؟

هیالورنیک اسید را می توان به صورت خوراکی، سرم و محصولات بهداشتی شامل این اسید و همچنین به صورت تزریق استفاده کرد.

زمانی که می خواهید محصولات حاوی هیالورونیک اسید را خریداری کنید به سطح و میزان این ماده در محصول باید توجه کنید. پس در ابتدا حتما به اطلاعات درج شده بر روی برچسب محصول دقت کنید.

مواد غذایی حاوی هیالورونیک اسید

برخی مواد غذایی شامل هیالورنیک اسید هستند و یا باعث اثرگذاری بهتر این اسید بر بدن می شوند. این مواد غذایی که به طور کلی در دسترس هستند عبارتند از:

آبگوشت استخوان

این آبگوشت مقوی از جوشاندن استخوان ها و بافت های هم بند حیوانات در آب جوش به مدت 12 الی 48 ساعت آماده می شود. مدت زمان جوشاندن در این غذا مهم است زیرا زمانی که به صورت طولانی مدت جوشانده شود باعث می شود غذا خوش طعم و خوش عطر و همچنین سرشار از مواد مغذی و مفید از جمله هیالورنیک اسید شود.

این آبگوشت حاوی مقدار مناسب پروتئین است و به طور تقریبی در هر فنجان (240 میلی لیتر) حدود 10 گرم پروتئین وجود دارد.

همچنین منبع کاملی از ترکیبات گلوتامین، پرولین، گلوکوزامین و کندرویتین است. همچنین سرشار از کلاژن است که باعث استحکام پوست و بهبود حالت ارتجاعی می شود.

آبگوشت استخوان

کلم پیچ

کلم پیچ سرشار از کلسیم، منگنز، فیبر، ویتامین A و K، مس و منیزیم است. منیزیم عنصری بسیار مهم است که نه تنها در تولید انرژی و بهبود عملکرد ماهیچه ها موثر است بلکه در افزایش تولید هیالورونیک اسید نقش دارد. کمبود منیزیم باعث اختلال در تولید هیالورنیک اسید می شود و این اتفاق می تواند سلامت قلب، روان و استخوان را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 نیز افزایش می یابد.

پرتقال

پرتقال خود دارای هیالورنیک اسید نیست اما حاوی ماده دیگری به نارینگنین است. یک نوع فلاونوئید که خاصیت انتی اکسیدانی بسیار قوی دارد. در سایر میوه ها مانند گوجه فرنگی و انجیر نیز موجود است.

نارینگنین می تواند هیالورونیداز را که باعث تجزیه اسید هیالورونیک میشود را متوقف کند. علاوه بر این پرتقال دارای ویتامین c بالایی است. ویتامین c انتی اکسیدان بسیار قوی برای بدن است. و همچنین ویتامین c باعث افزایش فعالیت کلاژن که ماده مفیدی برای حفظ ساختار پوست و بافت آن است بسیار ضرروی است.

بادام درختی

بادام یک میان وعده مغذی که در ترکیبات خود مقادیر مناسبی از فیبر، پروتئین و چربی های مفید برای سیستم قلبی و عروقی دارد. همچنین بادام مقدار زیادی منیزیم در خود دارد که با افزایش تولید هیالورنیک اسید در بدن به بهبود پوست کمک می کند. همچنین حاوی ویتامین E است که می تواند به خنثی سازی رادیکال های آذر مضر و استرس اکسیداتیو کمک کند. این امر باعث ترمیم زودهنگام زخم ها و همچنین بهتر شدن وضعیت پوست می شود.

توفو

توفو نیز مانند پرتقال دارای اسید هیالورنیک نیست اما دارای مقدار زیادی فیتواستروژن است که می تواند اثرات هورممون استروژن را تقلید کند. استروژن می تواند سطح هیالورنیک اسید را در بدن افزایش دهد. این اثرات در سویا هم وجود دارد.

ادامام

ادامام نوعی سویای نارس است. به طور معمول آنرا می جوشانند یا به صورت بخارپر با نمک سرو می شود. ادام هم مانند توفو و سویا حاوی فیتواستروژن است و باعث می شود سطح هیالورنیک اسید در بدن افزایش یابد. همچنین دارای منگنز و پروتئین نیز است.

سیب زمینی شیرین

سیب زمینی شیرین

سیب زمینی شیرین نیز دارای مواد مغذی زیادی مانند فیبر، منیزیم، منگنز و ویتامین A و C است. همانطور که می دانید منیزیم در افزایش هیالورنیک اسید به نحوی موثر است.

همچنین سیب زمینی شیرین مملو از ماده مغذی به نام بتا کاروتن است که می تواند التهابات را تسکین داده، رادیکال های آزاد مضر را خنثی کرده و از آسیب های پوستی و آفتاب سوختگی محافظت نیز محافظت کند.

خطرات تزریق هیالورونیک اسید چیست؟

همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. همچنین هر درمان تزریقی ممکن است عوارضی مانند کبودی و تورم ایجاد کنند. این عوارض کوتاه مدت هستند. هر گونه حساسیت باید برطرف شوند اگر به مدت چند روز ادامه پیدا کرد باید به دکتر مراجعه کرد.

یک هفته یا بیشتر قبل از درمان پرهیز از رقیق کننده های خون مانند آسپرین، ایبوپروفن و همچنین مشروبات الکلی می تواند احتمال کبودی را کاهش دهد. علاوه بر این موادی مانند آرنیکا و بروملین ممکن است به کاهش تورم و کودی کمک کنند.

بیشترین و جدی ترین نگرانی تزریق ناخواسته فیلر به رگ خونی است که احتمال دارد منجر به مرگ شود. دلمه شدن خون و بروز زخم شود. حتما برای تزریق هیالورونیک اسید به مراکز معتبر و متخصص مراجعه کنید.

چه کسانی نمی توانند هیالورونیک اسید را دریافت کنند؟

بعضی داروها در یک سری شرایط نمی توان تجویز کرد و برخی داروها در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز میگردد پس بهتر است که قبل از مصرف با پزشکتان مشورت کنید و دوز مصرفی را برایتان مشخص کند.

همچنین تزریق هیالورونیک اسید در جوانسازی پوست تاثیر و سرعت بالایی دارد اما برخی افراد نمی توانند از آن بعنوان یک روش درمانی استفاده کنند و تزریق این ژل امکان دارد مشکلاتی برایشان ایجاد کند.

کسانی که ممنوعیت تزریق دارند شامل موارد زیر می شوند:

• زنان باردار و یا در دوره شیر دهی
• افرادی که به بیماری های پوستی مختلف دچار هستند.
• کسانی که بدنشان نسبت به انواع ترکیبات و آلرژن های مختلف واکنش آلرژیک و حساسیت نشان می دهند.
• کسانی که دارای بیماری خودایمنی مانند روماتیسم، لوپوس و سندرم نفروتیک هستند.
• کسانی که سابقه بیماری هایی مانند آسم و آلرژی دارند.
• کسانی که از داروهایی مانند آسپرین و وارفارین استفاده می کنند.
• افرادی که مبتلا به بیماری های قلبی هستند و داروهای مختلف این بیماری مصرف می کنند.
• افرادی که مبتلا به انواع دیابت ها هستند.
• افرادی که دارای عفونت های باکتریایی پوستی و تبخال هستند به هیچ عنوان نیابد از این روش درمانی جهت رفع چین و چروک های پوستی خود استفاده کنند.
• نوجوانان زیر 18 سال نمی توانند از این روش درمانی استفاده کنند البته فکر نمیکنم نیازی به این کار داشته باشند.

در نهایت اگر میخواهید از این روش درمانی برای جوانسازی پوست و کاهش چین و چروک استفاده کنید حتمات با پزشک خود مشورت کنید.

خطرات تزریق هیالورونیک اسید چیست؟

نتیجه گیری

هیالورونیک اسید مایعی است که به طور طبیعی در بدن وجود دارد اما با افزایش سن و همچنین قرار گرفتن های طولانی مدت در معرض اشعه UV  همچنین الودگی هوا و دود سیگار کاهش پیدا می کند. از سه طریق می توان این کمبود را جبران کرد. مصرف خوراکی، سرم و در اخر سریع ترین راه تزریق است که خوب ممکن است عوارض بیشتر نیز داشته باشد. با توجه به خواص بی نظیر هیالورونیک اسید در حفظ رطوبت و جوانی پوست، مشاوره با پزشک قبل از اقدام به هر یک از روش های بالا توصیه می شود. اگر به دنبال اطلاعات بیشتری هستید یا نیاز به مشاوره در زمینه زیبایی دارید، می توانید با کلینیک زیبایی دکتر راستگو تماس بگیرید و از مشاوره رایگان بهره مند شوید.

سوالات متداول

1. آیا می توانم هر روز از هیالورونیک اسید استفاده کنم؟

   شما می توانید هر روز از هیالورونیک اسید استفاده کنید. این روش به شما این امکان را می دهد که حداکثر بهره را از خواص آن ببرید، به شرطی که از محصولی استفاده کنید که حاوی درصد مناسبی از هیالورونیک اسید باشد. بسیاری از محصولات موجود در بازار، به ویژه مرطوب کننده ها، ممکن است مقدار بسیار کمی از این ماده را داشته باشند.

2. آیا 10% هیالورونیک اسید خیلی زیاد است؟

   استفاده از هیالورونیک اسید در غلظت 10% می تواند برای پوست شما مضر باشد، زیرا ممکن است باعث خشکی پوست شود. هیالورونیک اسید می تواند رطوبت را از عمق پوست شما جذب کند، که این موضوع می تواند به خشکی و تحریک پوست منجر شود. توصیه می شود از محصولاتی با غلظت بالای 2% هیالورونیک اسید خودداری کنید. بهترین غلظت برای بهره مندی از خواص آن معمولاً بین .75% تا 1.5% است.

3. آیا هیالورونیک اسید عوارض جانبی دارد؟

   بله، هیالورونیک اسید می تواند عوارض جانبی داشته باشد. شایع ترین عوارض مربوط به پرکننده های هیالورونیک اسید شامل درد، کبودی، قرمزی، خارش و تورم هستند. این عوارض معمولاً خودبه خود از بین می روند و معمولاً بیشتر از هفت روز طول نمی کشند.

4. چه چیزی بهتر از هیالورونیک اسید است؟

   پلی گلوتامیک اسید می تواند گزینه بهتری نسبت به هیالورونیک اسید باشد. هرچند که هر دو ماده مؤثر در آبرسانی هستند، پلی گلوتامیک اسید عملکرد بهتری دارد و فواید اضافی برای مرطوب کنندگی دارد که هیالورونیک اسید ندارد. بر اساس منابع مختلف، پلی گلوتامیک اسید می تواند ۴,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ برابر وزن خود آب را نگه دارد.

5. ویتامین C یا هیالورونیک اسید کدام بهتر است؟

   هر دو ماده دارای فواید خاص خود هستند. هیالورونیک اسید رطوبت را در پوست قفل می کند در حالی که ویتامین C تولید کلاژن را افزایش می دهد. هر دو ماده به جلوگیری از خشکی پوست کمک کرده و الاستیسیته پوست را بهبود می بخشند. قیمت آن ها معمولاً مشابه است، بسته به برند و اندازه محصولی که خریداری می کنید. از آنجایی که هر دو برای انواع پوست مناسب هستند، ترکیب آن ها در روتین مراقبت از پوست می تواند مفید باشد.