قرص کلاژن چه کاربردی دارد؟
هیچکس از پوست چروکیده، درد مفاصل و کاهش توده عضلانی که با افزایش سن همراه است، خوشش نمیآید. اما نکته قابل توجه این است که بسیاری از این مشکلات، یک علت مشترک دارند: کاهش تولید کلاژن در بدن.
کلاژن فراوانترین پروتئین بدن و یکی از اجزای اصلی ساختاری آن است؛ بهطوریکه حدود یکسوم از کل پروتئینهای بدن را تشکیل میدهد. این پروتئین نقش مهمی در تشکیل بافت همبند ایفا میکند؛ بافتی که بخشهای مختلفی از جمله پوست، استخوانها، عضلات، تاندونها و غضروفها را در بر میگیرد. زمانیکه بدن نتواند بهاندازه کافی کلاژن تولید کند، این بخشها خاصیت کشسانی و استحکام لازم برای عملکرد مناسب خود را از دست میدهند.
کلاژن نوعی پروتئین است که بهصورت طبیعی در بدن تولید میشود و فراوانترین پروتئین در بدن انسان بهشمار میرود. این ماده در پوست، مو، ناخن، استخوانها و مفاصل یافت میشود و نقش ساختاری و حمایتی مهمی در بافتهای بدن ایفا میکند. کلاژن به حفظ قوام و خاصیت کشسانی پوست کمک کرده و استحکام مفاصل و استخوانها را تضمین میکند.
با افزایش سن، تولید طبیعی کلاژن در بدن کاهش مییابد. این موضوع میتواند منجر به بروز چینوچروک، افتادگی پوست و دردهای مفصلی شود.
از نظر ساختاری، کلاژن از اسیدهای آمینهای مانند گلیسین، پرولین و هیدروکسیپرولین تشکیل شده است. در برخی موارد نیز ممکن است حاوی ویتامین C، بیوتین یا زینک باشد که همگی در تولید و عملکرد مؤثر کلاژن نقش دارند.
جالب است بدانید که کلاژن دارای انواع مختلفی است که هر کدام با اعداد رومی (I، II، III و …) مشخص میشوند. هر نوع از کلاژن، وظیفه خاصی در بدن دارد و در ناحیه خاصی از بافتهای بدن فعال است.
کلاژن چیست؟
تمام انواع کلاژن نقش مهمی در حفظ سلامت غضروفها ایفا میکنند. این پروتئینها بخش قابلتوجهی از پوست، استخوانها و دیگر بافتهای همبند بدن را تشکیل میدهند.
در مجموع، ۲۸ نوع مختلف از کلاژن در بدن انسان شناسایی شدهاند، اما تنها حدود چهار یا پنج نوع از آنها در مکملهای غذایی مورد استفاده قرار میگیرند. هرچند همه انواع کلاژن برای سلامت عمومی بدن مفید هستند، اما هر نوع ویژگیها و عملکردهای خاص خود را دارد:
تولید کلاژن بهصورت طبیعی با افزایش سن کاهش مییابد. از اوایل بزرگسالی، سرعت تولید کلاژن در بدن سالانه حدود ۱٪ افت میکند. بهگزارش آکادمی پوست آمریکا، زنان در پنج سال اول پس از یائسگی، حدود ۳۰٪ از کلاژن پوست خود را از دست میدهند.
علاوه بر روند طبیعی افزایش سن، برخی از عوامل سبک زندگی میتوانند این روند را تسریع کنند. عواملی که ممکن است باعث کاهش بیشتر تولید کلاژن شوند عبارتاند از:
چگونه تولید کلاژن کاهش مییابد؟
زمانیکه کلاژن سریعتر از آنچه بدن بتواند آن را جایگزین کند از بین میرود، ممکن است آثار زیانباری بر سلامت ظاهر و عملکرد داخلی بدن بهجا بگذارد. بخشی از این آثار در ظاهر فرد نمایان میشود، اما برخی دیگر در عمق بافتها رخ میدهند.
کاهش کلاژن یکی از عوامل اصلی پیری پوست است. از آنجا که ۷۰ تا ۸۰ درصد ساختار پوست را کلاژن تشکیل میدهد، این ماده نقش کلیدی در استحکام و یکپارچگی پوست دارد. کاهش آن منجر به ایجاد چینوچروک، افتادگی و نمای چروکیدهی پوست میشود.
در داخل بدن، کاهش کلاژن میتواند به تضعیف عضلات منجر شود و استحکام و پایداری تاندونها و رباطها را کاهش دهد. همچنین حدود ۶۰٪ از غضروف بدن از کلاژن تشکیل شده است؛ مادهای که استخوانها را در برابر ضربه و فشار محافظت میکند. زمانیکه این ساختار تحلیل میرود، درد مفاصل و حتی ابتلا به آرتروز ممکن است بروز کند.
خوشبختانه راههایی برای افزایش تولید طبیعی کلاژن در بدن وجود دارد؛ راههایی که نهتنها به ساخت کلاژن جدید کمک میکنند، بلکه از کلاژن موجود نیز محافظت مینمایند. دو روش اصلی برای این کار شامل مصرف مواد غذایی غنی از کلاژن و استفاده از مکملهای کلاژن است.
مصرف غذاهای سرشار از کلاژن یکی از راههای طبیعی و مؤثر برای افزایش میزان کلاژن دریافتی است. انتخاب مواد غذایی پروتئینی که دارای بافت همبند زیادی هستند، بهترین گزینهاند. از جمله منابع طبیعی غنی از کلاژن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
علاوهبر غذاهایی که مستقیماً حاوی کلاژن هستند، میتوانید از مواد غذایی استفاده کنید که به تولید کلاژن در بدن کمک میکنند. یک رژیم غذایی مفید برای افزایش تولید کلاژن باید حاوی مواد مغذی زیر باشد:
مکملهای کلاژن نیز یکی از منابع قابلاعتماد برای افزایش سطح کلاژن در بدن هستند. تاکنون هیچ پژوهش قطعیای نشان نداده که کلاژن موجود در غذا مؤثرتر از کلاژن موجود در مکملهاست. بنابراین استفاده از مکملها نیز میتواند گزینهای مؤثر باشد.
برای جذب بهتر، توصیه میشود از مکملهایی استفاده کنید که حاوی پپتیدهای کلاژن یا کلاژن هیدرولیز شده باشند. این نوع مکملها حاوی قطعات کوچکتری از کلاژن حیوانی هستند که طی فرایند هیدرولیز شکسته شدهاند و بنابراین بدن آنها را راحتتر از فرم کامل کلاژن جذب میکند.
کلاژن در مواد غذایی
برای شروع از پایه باید بدانیم که کلاژن فقط در بافت همبند حیوانات یافت میشود. محصولات کلاژن از حیواناتی مانند گاو، خوک، مرغ و ماهی تهیه میشوند». ژلاتین که در تولید شیرینی، ژله و کپسولهای دارویی استفاده میشود، نوعی فرم از کلاژن است.
برخی از مکملهای گیاهی ادعا میکنند که کلاژن وگان هستند، اما در واقع فقط حاوی ترکیباتی هستند که تولید کلاژن را در بدن تحریک میکنند؛ موادی مانند ویتامین C، اسیدهای آمینه و مواد معدنی. بنابراین اگر گیاهخوار یا وگان هستید، بهتر است بهجای صرف هزینه برای مکملهایی که اصلاً حاوی کلاژن نیستند، روی یک رژیم غذایی متعادل و کامل تمرکز کنید.
انواع مختلفی از کلاژن وجود دارد که هر کدام بهشیوهای متفاوت در بدن عمل میکنند:
این نوع، از طریق فرایندهایی به زنجیرههای کوتاه اسید آمینه شکسته شده و سپس هنگام عبور از سیستم گوارش، بیشتر تجزیه میشود. این فرآیند جذب کلاژن را سادهتر میکند و باعث میشود بدن بهتر آن را استفاده کند.
این نوع در ساختار غضروفهای اطراف مفاصل یافت میشود. بهطور نظری میتواند در تقویت بافتهای مفصلی مؤثر باشد. با این حال، این نوع نیز در معده به اسیدهای آمینه تجزیه میشود و جذب آن نسبت به نوع هیدرولیز شده کمتر است.
تفاوت انواع کلاژن و نحوه جذب آنها
کلاژن به شکلهای گوناگونی در بازار عرضه میشود؛ از نوشیدنیها و بارهای پروتئینی گرفته تا پودر، قرص و پاستیل
قرصها و پاستیلهای کلاژن اغلب حاوی مقدار کمتری کلاژن در هر وعده هستند و معمولاً همراه با قند یا ترکیبات غیرضروری عرضه میشوند.
اگر بهدنبال اثرگذاری واقعی هستید، از پودر یا مایع کلاژن استفاده کنید که دستکم حاوی ۵ تا ۱۰ گرم کلاژن در هر وعده باشند.
ضمناً توجه داشته باشید که محتوای کلاژن در غذاهایی مانند آباستخوان، متغیر است و همیشه نمیتوان به مقدار دقیق آن اطمینان داشت.
چه کسانی میتوانند از مکمل کلاژن سود ببرند و چه کسانی نباید آن را مصرف کنند؟
گروه افراد | توضیحات | توصیه مصرف |
---|---|---|
افراد بالای ۳۰ سال | با افزایش سن، تولید کلاژن کاهش مییابد و علائم پیری در پوست و مفاصل ظاهر میشود. | ✅ توصیه میشود |
زنان در دوران یائسگی یا پس از آن | کاهش استروژن با تحلیل استخوان همراه است؛ کلاژن ممکن است به تقویت استخوان کمک کند. | ✅ توصیه میشود |
ورزشکاران و افراد فعال | تمرینات شدید فشار زیادی به مفاصل وارد میکند؛ مکمل کلاژن ممکن است درد را کاهش دهد. | ✅ توصیه میشود |
افراد با زخم پوستی یا زخم فشاری | برخی مطالعات تأثیر کلاژن در بهبود زخمها را نشان دادهاند. | ✅ توصیه میشود |
افراد با رژیم غذایی کمپروتئین یا بدون گوشت | احتمال کمبود مواد مغذی ضروری برای ساخت کلاژن وجود دارد. | ✅ به شرط مصرف مکملهای جایگزین یا تحریککننده تولید کلاژن |
افراد حساس به ماهی، صدف یا تخممرغ | کلاژن ممکن است از این منابع مشتق شده باشد و ایجاد واکنش آلرژیک کند. | ❌ منع مصرف |
وگانها و گیاهخواران | کلاژن حیوانی است و در رژیمهای گیاهی قابل استفاده نیست. | ❌ منع مصرف (جز در صورت استفاده از ترکیبات تحریککننده تولید کلاژن) |
پیروان رژیمهای حلال یا کوشر | کلاژن خوکی (Porcine) با این رژیمها همخوانی ندارد. | ❌ منع مصرف در صورت نبود برچسب حلال یا کوشر |
افراد با بیماری کلیوی یا کبدی | مصرف زیاد پروتئین یا مکملها ممکن است فشار اضافی بر کلیه یا کبد وارد کند. | ⚠️ فقط با مشورت پزشک |
مصرف مکملهای کلاژن معمولاً برای بیشتر افراد، از جمله مادران شیرده، ایمن در نظر گرفته میشود. این مکملها معمولاً از منابع حیوانی مانند گاو، مرغ، یا ماهی تهیه میشوند و فاقد مواد شیمیایی یا افزودنیهای مضر هستند که ممکن است به نوزاد آسیب برسانند.
مکملهای کلاژن میتوانند فواید مختلفی برای مادران شیرده داشته باشند. یکی از رایجترین مشکلات پس از زایمان، تغییرات پوستی از جمله افتادگی، خطوط ریز و کاهش خاصیت ارتجاعی پوست است. کلاژن میتواند با بازسازی ساختار پوست، به بهبود ظاهر آن کمک کند.
همچنین، بسیاری از مادران در دوران پس از زایمان از درد مفاصل، بهویژه در ناحیه لگن و زانو شکایت دارند. مصرف کلاژن ممکن است با حمایت از بافتهای همبند، این دردها را کاهش دهد.
از دیگر مزایای مطرحشده برای کلاژن، بهبود سلامت روده است. برخی پژوهشها نشان دادهاند که کلاژن میتواند با کاهش التهاب و تقویت رشد باکتریهای مفید، به سلامت دستگاه گوارش کمک کند. این مسئله برای جذب بهتر مواد مغذی در دوران شیردهی اهمیت ویژهای دارد.
برخی مطالعات اولیه حاکی از آناند که مصرف کلاژن ممکن است باعث افزایش تولید شیر در برخی مادران شود، اما شواهد علمی قطعی برای این موضوع هنوز وجود ندارد. با این حال، تأمین پروتئین کافی و مواد مغذی مورد نیاز بدن میتواند به حفظ انرژی و سلامت مادر کمک کند و بهطور غیرمستقیم بر کیفیت شیردهی تأثیر مثبت داشته باشد.
آیا کلاژن باعث افزایش شیر میشود؟
وقتی مکمل کلاژن مصرف میکنید، نمیتوانید تعیین کنید که بدنتان این کلاژن را دقیقاً کجا استفاده کند. مثلاً ممکن است بخواهید با مکمل، پوستتان بهتر شود، اما اگر استخوانها یا عضلات شما به کلاژن بیشتری نیاز داشته باشند، بدن احتمالاً ابتدا این بافتها را تغذیه خواهد کرد.
برخی افراد از کلاژن برای حفظ عضله یا کاهش چربی استفاده میکنند، اما تحقیقات در این زمینه هنوز محدود و نتایج آنها متناقض است.
در یک مطالعه ۱۲ هفتهای که روی مردان انجام شد، شرکتکنندگان تمرینات مقاومتی را همراه با مکمل کلاژن یا دارونما انجام دادند. هر دو گروه افزایش توده عضلانی داشتند، اما کسانی که مکمل کلاژن مصرف کردند، افزایش کمی در توده بدون چربی داشتند که احتمالاً به بهبود بافتهای همبند مرتبط بود.
مطالعه دیگری روی زنان قبل از یائسگی نشان داد مصرف مکمل کلاژن باعث افزایش توده بدون چربی و کاهش چربی بدن شد.
کلاژن یکی از اجزای اصلی غضروف است؛ همان بافت الاستیکی که استخوانها را میپوشاند و باعث حرکت نرم مفاصل میشود. برای کسانی که مشکلات مفصلی ناشی از آرتروز دارند، شواهدی وجود دارد که مکملهای کلاژن ممکن است به کاهش درد و علائم کمک کنند.
برخی افراد کلاژن را برای بهبود سلامت چشم، سلامت قلب، ظاهر پوست و ناخن، و حتی کاهش وزن مصرف میکنند، اما شواهد علمی کافی برای تایید این مزایا وجود ندارد.
مطالعات جدید در سال ۲۰۲۳ نشان دادند که مصرف کلاژن ممکن است تعداد بیدار شدنهای شبانه را کاهش داده و عملکرد شناختی را در مردان فعال بهبود بخشد. همچنین مصرف طولانیمدت کلاژن در افراد میانسال فعال به بهبود دردهای مرتبط با فعالیت، عملکرد عمومی، و سلامت روانی و جسمی کمک کرده است.
برای دستیابی به بهترین نتیجه از مصرف مکمل کلاژن، باید نوع مناسب آن را بر اساس نیازها و وضعیت سلامت خود انتخاب کنید. جدول زیر انواع مختلف کلاژن را به همراه گروههای هدف و موارد مصرف اصلی نشان میدهد:
نوع کلاژن | مناسب برای | موارد مصرف / تأثیرات |
---|---|---|
کلاژن نوع I | افرادی با مشکلات پوستی و چینوچروک | افزایش کشسانی و آبرسانی پوست، کاهش خطوط ریز و افتادگی |
کلاژن نوع II (هیدرولیز نشده) | بیماران آرتروزی و مبتلایان به درد مفاصل | محافظت و بازسازی غضروف مفاصل، تسکین درد ناشی از آرتروز |
کلاژن نوع II (هیدرولیز شده) | ورزشکاران و افراد دارای فعالیت بدنی شدید | بهبود بافت همبند مفاصل، کاهش درد پس از تمرینات مقاومتی |
کلاژن نوع III | افرادی که به تقویت ساختار لایه میانی پوست (درم) نیاز دارند | افزایش استحکام درم پوست، بهبود بافت و جوانسازی عمومی |
کلاژن نوع IV | کسانی که به حمایت از ساختار اندامهای داخلی (کلیه، ریه و …) نیاز دارند | پشتیبانی از بافتهای پایه اندامها، حفظ یکپارچگی ساختاری |
کلاژن نوع V | افراد تمایلمند به تقویت مو و سطح سلولی | بهبود سلامت و رشد مو، تقویت سلولهای سطحی پوست |
پپتیدهای کلاژن (هیدرولیز شده) | همه افرادی که به جذب سریع و مؤثر کلاژن نیاز دارند | تأمین کلاژن برای پوست، مفاصل و عضلات؛ مناسب برای مصرف روزانه |
مکملهای ترکیبی (کلاژن + ویتامین/معدنی) | مادران شیرده، پس از یائسگی، افراد با زخم پوستی یا فشاری | افزایش تولید شیر، تقویت استخوانسازی، تسریع بهبود زخم و افزایش آبرسانی پوست |
دوز معمول مصرف روزانه بین ۵ تا ۱۰ گرم پپتید کلاژن است. پیش از شروع مصرف طولانیمدت یا در صورت داشتن بیماری خاص، حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
برای بهرهمندی حداکثری از فواید کلاژن و جلوگیری از مشکلات احتمالی، رعایت چند نکته ساده در چگونگی مصرف مکمل ضروری است.
دوز معمول کلاژن پپتیدی معمولاً روزانه ۵ تا ۱۰ گرم است که معادل ۲ تا ۴ کپسول ۱٫۲۵ گرمی یا یک پیمانه پودر میباشد. در مطالعات بالینی، دوزهای ۲٫۵ تا ۱۰ گرم در روز نیز بیخطر و مؤثر گزارش شدهاند. برای شروع، توصیه میشود دوز پایینتری مانند ۵ گرم را امتحان کنید و در صورتی که بدن به خوبی این مقدار را تحمل کرد، دوز را تا ۱۰ گرم افزایش دهید.
برای بهرهمندی هرچه بهتر از کلاژن پپتیدی، زمان مصرف آن اهمیت زیادی دارد. در اینجا بهترین زمانها برای مصرف کلاژن پپتیدی آورده شده است:
نکته: توصیه میشود دوز روزانه را یکجا مصرف نکنید؛ مثلاً ۱۰ گرم را در دو نوبت ۵ گرمی (صبح و عصر) تقسیم کنید تا جذب بهینه شود.
ویتامین C نقش مهمی در سنتز و پایداری کلاژن دارد. میتوانید مکمل را همراه آبلیمو، آب پرتقال یا یک وعده میوه حاوی ویتامین C مصرف کنید.
شکلهای مختلف مصرف کلاژن هرکدام مزایای خاص خود را دارند. کپسول یا قرص کلاژن، به دلیل قابلیت آسانی در مصرف و اندازهگیری دقیق دوز، گزینهای مناسب هستند، اما ممکن است زمان جذب آنها کمی طولانیتر باشد. پودر کلاژن، که میتوان آن را در آب، آبمیوه یا اسموتی مخلوط کرد، به جذب سریعتر و انعطاف بیشتر در دوزبندی کمک میکند. همچنین، کلاژن مایع آماده مصرف است و برای افرادی که مشکلی با قورت دادن قرص ندارند، مناسب میباشد. این گزینهها به افراد اجازه میدهند تا متناسب با نیازها و ترجیحات خود، بهترین شیوه مصرف را انتخاب کنند.
مصرف قرص کلاژن
مکمل را در جای خشک و خنک (دور از تابش مستقیم آفتاب) نگهداری کنید. به تاریخ انقضا و سلامت بستهبندی توجه کنید. از برندهای معتبر با گواهی GMP و آزمایشگاههای مستقل تأیید شده استفاده کنید.
در صورت حساسیت به منابع حیوانی (ماهی، صدف، مرغ یا خوک) برچسب محصول را دقیق بررسی کنید. اگر باردار، شیرده یا دارای بیماریهای خاص (کلیوی، کبدی یا خودایمنی) هستید، قبل از مصرف با پزشک مشورت نمایید. دور از دسترس کودکان نگه دارید و از مصرف بیش از دوز توصیهشده خودداری کنید.
در این مقاله بررسی کردیم که کلاژن بهعنوان فراوانترین پروتئین بدن نقش مهمی در حفظ ساختار و عملکرد پوست، مفاصل، استخوانها و دیگر بافتهای همبند ایفا میکند. با افزایش سن و تحت تأثیر عوامل محیطی و سبک زندگی مانند آلودگی، تغذیه نامناسب و تابش خورشید، تولید کلاژن بهتدریج کاهش یافته و آثار آن در قالب چینوچروک پوست، درد مفاصل و کاهش توده عضلانی ظاهر میشود.
در نهایت، مکملهای کلاژن نباید جایگزین یک رژیم غذایی متنوع و سالم و سبک زندگی فعال شوند. برای دستیابی به پوستی جوانتر، مفاصل انعطافپذیرتر و بدنی قویتر، ترکیبی از تغذیه مناسب، ورزش منظم، مدیریت استرس و خواب کافی بهترین راهکار است. با توجه به نیازهای شخصی و توصیههای پزشکی، میتوانید بهگونهای هوشمندانه و متعادل از فواید کلاژن بهرهمند شوید. برای مشاوره رایگان زیبایی می توانید با کلینیک زیبایی غرب تهران تماس حاصل نمایید.
مکمل های کلاژن در جوانسازی پوست
اگر روزانه کلاژن مصرف کنم چه اتفاقی میافتد؟
تحقیقات نشان میدهد مصرف روزانه ۲.۵ تا ۱۵ گرم کلاژن هیدرولیز شده بیخطر است. دوزهای پایینتر (حدود ۲.۵ تا ۵ گرم) معمولاً به بهبود سلامت پوست و مفاصل کمک میکنند و دوزهای بالاتر (تا ۱۵ گرم) میتوانند در بهبود ترکیب بدنی و افزایش توده عضلانی مؤثر باشند.
آیا باید مکملهای کلاژن مصرف کنم؟
مصرف مکمل کلاژن بهویژه برای افرادی که کاهش کشسانی پوست یا درد مفاصل را تجربه میکنند، میتواند مفید باشد؛ اما برای همه ضروری نیست. پیش از شروع، وضعیت سلامت و اهداف شخصی (پوست، مفصل یا عضله) را در نظر گرفته و در صورت شک با پزشک مشورت کنید.
بهترین مصرف کلاژن برای چه منظوری است؟
کلاژن بیشترین نقش را در ایجاد ساختار، استحکام و پشتیبانی از بافتهای بدن دارد. از جمله عملکردهای اصلی آن میتوان به کمک در تشکیل فیبروبلاستها در لایه میانی پوست، جایگزینی سلولهای مرده و حفظ یکپارچگی بافتها اشاره کرد.
چه کسانی باید از کلاژن استفاده کنند؟
افراد مسنتر (برای کاهش چینوچروک و بهبود آبرسانی پوست)، بیماران آرتروزی (برای حمایت از غضروف) و ورزشکاران (برای تقویت بافت همبند) معمولاً بیشترین بهره را از مکمل کلاژن میبرند. همچنین افراد با ریزش مو یا زخمهای پوستی مزمن نیز ممکن است نیاز به حمایت اضافی کلاژن داشته باشند.
بهترین زمان مصرف قرص کلاژن کی است؟
برای جذب بهتر، مصرف کلاژن روی معده خالی در صبح یا بلافاصله پس از دوره روزهداری متناوب (IF) توصیه میشود. همچنین مصرف قبل یا بعد از ورزش میتواند به ترمیم بافتهای تحت فشار کمک کند.
از چه سنی مصرف کلاژن را شروع کنیم؟
شروع مصرف کلاژن از دهه دوم یا سوم زندگی (۲۰ تا ۳۰ سالگی) میتواند روند کاهش طبیعی کلاژن را کند کرده و به حفظ جوانی پوست کمک کند؛ اما هیچوقت برای شروع دیر نیست و حتی افراد مسن نیز میتوانند از فواید آن بهرهمند شوند.
چه کسانی نباید کلاژن مصرف کنند؟
افرادی که به منابع حیوانی کلاژن (ماهی، صدف، تخممرغ یا خوک) حساسیت دارند، باید از مصرف آن خودداری کنند. همچنین کسانی که به رژیمهای خاص (وگان، کوشر/حلال) پایبندند یا دارای بیماریهای کلیوی و کبدی هستند، حتماً قبل از مصرف با متخصص مشورت نمایند.
آیا قرصهای کلاژن واقعاً موثرند؟
بدن برای ساخت کلاژن به آمینواسیدها نیاز دارد و مکملهای کلاژن میتوانند این مواد را تأمین کنند، اما شواهد علمی مستقل هنوز محدود است. بهبود سبک زندگی سالم (رژیم غذایی متنوع، ورزش منظم، مدیریت استرس) اثربخشی بیشتری در سلامت پوست و مفاصل دارد.
تونر یک محلول آبی ملایم است که معمولاً بلافاصله پس از شستشوی صورت و پیش از استفاده از مرطوب کننده…
در طول زندگی، بسیاری از ما با مشکلات پوستی مانند جوش های مکرر، لکه های تیره یا قرمزی پوست مواجه…
برای داشتن ظاهری زیبا و طبیعی، نیازی به صرف زمان و تلاش زیادی نیست! فقط کافی است برای نظافت شخصی…
خشکی پوست یکی از شایع ترین مشکلات پوستی در میان افراد است که ممکن است در اثر عوامل مختلفی مانند…
با افزایش سن، پوست صورت و بدن دچار تغییراتی می شود که یکی از شایع ترین آن ها، افتادگی پوست…
پوست بزرگ ترین اندام بدن است و میلیون ها منفذ دارد، حتی اگر بیشتر آن ها با چشم غیرمسلح دیده…