انواع پوست چیست و چگونه نوع پوست خود را تشخیص دهیم؟
آیا به دنبال شروع یک روتین مراقبت از پوست جدید هستید اما نمی دانید از کجا باید آغاز کنید؟ شاید قفسه حمام شما پر از محصولاتی باشد که در شبکه های اجتماعی تبلیغ می شوند یا از هر محصولی که در دسترس بوده، استفاده کرده اید.
مهم نیست رنگ یا تناژ پوست شما چیست؛ شناخت نوع پوست، کلید انتخاب محصولات مناسب و رسیدن به پوستی سالم تر است. در این مقاله به شما کمک می کنیم نوع پوست خود را کشف کنید و بفهمید کدام ترکیبات و محصولات بیشترین سازگاری را با پوستتان دارند.
نوع پوست به ویژگی هایی اشاره دارد که تعیین می کند پوست شما چگونه به عوامل مختلف مانند آب و هوا، محصولات مراقبت از پوست و تغییرات هورمونی واکنش نشان می دهد. سه عامل اصلی در تعیین نوع پوست نقش دارند: میزان چربی طبیعی (سبوم) تولید شده، سطح رطوبت پوست، و حساسیت آن به محرک های محیطی.
انواع پوست به طور کلی به چند گروه اصلی تقسیم می شود: چرب، خشک، مختلط، حساس و نرمال. هر نوع پوست نیازهای مراقبتی خاص خودش را دارد، اما باید بدانید که ممکن است پوست شما ترکیبی از چند دسته باشد. مثلاً بعضی افراد پوستی دارند که هم خشک و هم حساس است، یا در فصول مختلف سال، نوع پوستشان تغییر می کند.
نوع پوست شما چیست؟
پنج نوع پوست رایج وجود دارد که هر کدام ویژگی های منحصر به فردی دارند و نیاز به روتین مراقبتی متناسب با خود دارند. در ادامه به بررسی هر کدام می پردازیم:
پوست چرب سبوم (چربی طبیعی) بیشتری تولید می کند که معمولاً باعث ظاهر براق، به خصوص در ناحیه T (پیشانی، بینی و چانه) می شود. این نوع پوست منافذ بزرگ تری دارد و بیشتر مستعد جوش و آکنه است، چون چربی و آلودگی در منافذ جمع می شوند.
پوست خشک رطوبت کافی ندارد، اغلب زبر، سفت و گاهی پوسته پوسته به نظر می رسد، به خصوص در هوای سرد یا خشک. این نوع پوست می تواند به محصولات قوی واکنش نشان دهد و معمولاً زودتر دچار علائم پیری مثل خطوط ریز می شود. علت آن هم کمبود چربی و رطوبت، گردش سلولی کندتر و آسیب پذیری بیشتر در برابر آلودگی ها و نور خورشید است.
پوست مختلط ترکیبی از بخش های چرب و خشک است. معمولاً ناحیه T چرب است، در حالی که گونه ها ممکن است خشک یا نرمال باشند. این نوع پوست نیاز به مراقبت متعادل و هدفمند دارد.
پوست حساس به راحتی تحریک می شود؛ عواملی مثل آب و هوا، محصولات شیمیایی یا آلودگی ها می توانند باعث قرمزی، خارش یا سوزش شوند. گاهی حساسیت به علت بیماری های پوستی، ضعف سد محافظتی پوست یا عوامل محیطی تشدید می شود.
پوست نرمال تعادل خوبی بین چربی و رطوبت دارد، با بافتی صاف، منافذ کوچک و ظاهری سالم. این نوع پوست کمتر مستعد حساسیت یا جوش است و معمولاً کمترین نیاز به مراقبت های خاص دارد.
۵ نوع پوست رایج و ویژگی های آن ها
داشتن پوستی سالم و شاداب، با شناخت نوع پوست آغاز می شود. نوع پوست، یعنی پوست شما چه ویژگی هایی دارد، چطور واکنش نشان می دهد و چه نیازهایی دارد. وقتی این را بدانید، انتخاب محصولات مناسب و مراقبت درست برایتان ساده تر می شود.
نکته کلیدی در تعیین نوع پوست، مقدار چربی یا سبومی است که تولید می کند. این ویژگی بیشتر به ژنتیک مربوط است، اما عواملی مثل سن، استرس، تغییرات هورمونی و شرایط آب و هوایی هم روی آن اثر دارند. دکتر اوگونابو، متخصص پوست، تأکید می کند که نوع پوست با گذر زمان می تواند تغییر کند؛ مثلاً با افزایش سن، بسیاری متوجه می شوند که پوستشان کم چرب تر یا خشک تر شده است.
در ادامه، مشخصات هر نوع پوست را مرور می کنیم تا راحت تر بتوانید نوع پوست خود را شناسایی کنید:
اگر پوست شما در ناحیه پیشانی، بینی و چانه اغلب براق به نظر می رسد و مستعد جوش، آکنه و منافذ باز است، احتمالاً پوست چربی دارید.
پوست خشک میزان چربی کمتری تولید می کند و به همین دلیل رطوبت را به سختی نگه می دارد.
پوست مختلط ترکیبی از بخش های چرب و خشک یا نرمال است.
پوست معمولی تعادل ایده آلی میان چربی و رطوبت دارد.
پوست حساس بر اساس واکنش هایش شناخته می شود، نه میزان چربی آن.
شناخت دقیق نوع پوست، قدم اول برای ساخت یک روتین مراقبتی مؤثر است. با آگاهی از نیازهای پوست خود، می توانید انتخاب های بهتری داشته باشید، از مشکلات رایج جلوگیری کنید و پوستی سالم و شاداب را تجربه کنید. حالا زمان آن رسیده که نشانه ها را بررسی کنید و مسیر مراقبت از پوست خود را با اطمینان آغاز کنید.
چگونه نوع پوست خود را تشخیص دهیم؟
برای پیدا کردن نوع پوستتان نیازی به ابزارهای حرفه ای ندارید؛ فقط کمی دقت و یک ورق دستمال کاغذی ساده کافی است! در ادامه دو روش خانگی و کاربردی را معرفی می کنم که کمک می کنند نوع پوست خود را بهتر بشناسید.
در این روش، شما رفتار طبیعی پوستتان را بعد از شست وشو بررسی می کنید. کافی است صورت خود را با یک شوینده ملایم بشویید و با یک حوله نرم خشک کنید. بعد حدود ۳۰ دقیقه صبر کنید تا پوست کاملاً به حالت طبیعی خودش برگردد، بدون استفاده از هیچ محصولی. حالا در آینه دقیق به پوستتان نگاه کنید:
روش دوم: «تست دستمال کاغذی»
در این روش به کمک یک ورق دستمال کاغذی ساده، میزان چربی پوستتان را اندازه می گیرید. کافی است مراحل زیر را دنبال کنید:
تشخیص نوع پوست در خانه کار سختی نیست، فقط کافیست کمی زمان بگذارید و با دقت به واکنش پوستتان توجه کنید. چه از روش «مشاهده بعد از شست وشو» استفاده کنید و چه از تست دستمال کاغذی، شناخت نوع پوست قدم اول برای انتخاب محصولات و روتین مراقبتی مناسب است. وقتی بدانید پوستتان چرب، خشک، مختلط یا نرمال است، خیلی راحت تر می توانید محصولات مؤثر انتخاب کنید و از مشکلات پوستی جلوگیری کنید. حالا که نوع پوست خود را شناختید، بیایید ببینیم بهترین روتین مراقبتی برای هر نوع پوست چیست!
| نوع پوست | علائم کلیدی | درمان و مراقبت پیشنهادی |
|---|---|---|
| خشک | زبری، پوسته پوسته شدن، ترک، خارش، حساسیت به محصولات | شوینده ملایم، مرطوب کننده غنی، نوشیدن آب کافی، سرامید و هیالورونیک اسید، استفاده از مرطوب کننده هوا در منزل |
| دهیدراته | احساس کشیدگی، کدر شدن، خطوط ریز، چرب اما کم آب | نوشیدن آب کافی، سرم های آبرسان، اجتناب از محصولات الکلی، کاهش کافئین و قند، استفاده از اسپری های آبرسان |
| چرب | براقی شدید، منافذ بزرگ، جوش و آکنه، احساس سنگینی | شوینده ملایم فاقد چربی، لایه برداری ۲-۳ بار در هفته، مرطوب کننده سبک بر پایه آب، داروهای ضدجوش، رژیم سالم، خواب کافی |
| مختلط | چربی در ناحیه T، خشکی یا حساسیت در گونه ها، جوش منطقه ای | شوینده ملایم، مرطوب کننده متعادل، لایه برداری ملایم، محصولات مخصوص پوست مختلط، کنترل استرس، رژیم متعادل |
| نرمال | متعادل، نه خشک نه چرب، بدون حساسیت خاص، صاف و شفاف | پاکسازی روزانه ملایم، مرطوب کننده سبک، محافظت با ضدآفتاب، روتین ساده و منظم برای حفظ تعادل پوست |
| حساس | قرمزی، خارش، سوزش، واکنش سریع به محصولات جدید | استفاده از محصولات هیپوآلرژنیک، پرهیز از عطرها و الکل، آرام سازی با آلوئه ورا یا بیزابولول، تست محصول قبل از مصرف کامل |
وقتی پوستتان سفت، زبر یا خشن به نظر می رسد، احتمالاً با خشکی پوست روبه رو هستید. این وضعیت در زنان مسن بیشتر دیده می شود و باعث برجسته تر شدن خطوط و چروک ها می شود. رطوبت پوست به میزان آب موجود در لایه های عمیق و تعریق بستگی دارد، اما عوامل متعددی می توانند این تعادل را بر هم بزنند.
بدن ما به طور طبیعی از دو طریق آب از دست می دهد:
1- تعریق: که واکنشی فعال به گرما، استرس یا فعالیت است.
2- از دست دادن آب از طریق اپیدرم (TEWL): فرآیندی غیرفعال که روزانه حدود نیم لیتر آب از لایه های عمیق تر پوست تبخیر می شود.
خشکی پوست زمانی رخ می دهد که این آب از دست رفته به درستی جایگزین نشود، که معمولاً به دلیل کمبود موارد زیر است:
عوامل مرطوب کننده طبیعی (NMFs) مانند اوره، اسیدهای آمینه و اسید لاکتیک، که به حفظ آب در پوست کمک می کنند.
لیپیدهای اپیدرمی از جمله سرامیدها، اسیدهای چرب و کلسترول، که نقش کلیدی در حفظ سد محافظتی پوست دارند.
وقتی این تعادل به هم بخورد، سد پوستی ضعیف می شود و پوست مستعد خشکی و تحریک می شود.
عوامل داخلی مثل سن و ژنتیک و عوامل خارجی مثل سرما، رطوبت پایین و شوینده های قوی همگی می توانند توانایی پوست در حفظ رطوبت را کاهش دهند. شناخت شدت خشکی، کلید درمان مؤثر آن است.
چگونه تیپ پوست تغییر می کند؟
تیپ پوست (نوع پوست) یک ویژگی ثابت نیست، بلکه تحت تأثیر چهار عامل اصلی—سن، هورمون ها، محیط و شیوه زندگی/محصولات—به طور پیوسته تغییر می کند. با افزایش سن، ترشح سبوم کاهش یافته و پوست به سمت خشکی یا دهیدراسیون می رود. نوسانات هورمونی در بلوغ، قاعدگی، بارداری و یائسگی تعادل چربی و آب پوست را مختل می کنند. عوامل محیطی مانند رطوبت کم، دماهای شدید و آلودگی سد محافظتی پوست را تضعیف می کند. در نهایت، انتخاب محصولات نادرست، شستشوی مکرر با آب داغ و سبک زندگی پر استرس نیز به تشدید این تغییرات می انجامد. آگاهی از این مکانیسم ها امکان تنظیم دوره ای روتین مراقبتی و تقویت سد پوست را فراهم می کند.
در دوران بلوغ، به دلیل افزایش شدید هورمون های آندروژنی، تولید سبوم (چربی طبیعی پوست) تا ۵ برابر افزایش می یابد. همین امر موجب می شود نوجوانان اغلب با پوست چرب، براق و مستعد آکنه روبه رو شوند. با گذر از جوانی و ورود به دهه های سوم و چهارم زندگی، فعالیت غدد چربی به تدریج کاهش پیدا می کند. این افت در ترشح چربی همراه با کاهش تولید کلاژن و نازک شدن لایه اپیدرم، باعث خشکی، دهیدراسیون و افت خاصیت ارتجاعی پوست در سنین بالاتر می شود. بنابراین، پوست افراد مسن تمایل بیشتری به خشکی، حساسیت و چروک پیدا می کند.
هورمون ها نقش کلیدی در دینامیک نوع پوست دارند. در طول چرخه قاعدگی، نوسانات آندروژن ها به افزایش ترشح سبوم و در نتیجه چرب تر شدن موقت پوست منجر می شود. بارداری نیز با تغییر سطح هورمون های استروژن و پروژسترون می تواند توازن آب و چربی پوست را برهم بزند؛ به طوری که برخی زنان تجربه خشکی، براقی یا حتی آکنه بارداری دارند. با ورود به دوران یائسگی، افت ناگهانی استروژن موجب کاهش هیدراسیون، نازک شدن پوست، کاهش کشسانی و تشدید دهیدراسیون می شود، که همگی ویژگی های بارز پوست در این مرحله از زندگی هستند.
محیط یکی از عوامل مهم و مداوم در تغییر تیپ پوست است. هوای سرد و خشک، به ویژه در فصول سرد، سد محافظتی پوست را تضعیف کرده و از دست رفتن آب از طریق اپیدرم (پدیده TEWL) را افزایش می دهد؛ این اتفاق به خشکی، زبری و آسیب پذیری پوست منجر می شود. در مقابل، هوای گرم و مرطوب فعالیت غدد چربی را تحریک کرده و می تواند منجر به افزایش چربی و براقی شود. همچنین، آلودگی های محیطی مانند ذرات معلق و اوزون با ایجاد استرس اکسیداتیو به پروتئین های سد پوستی آسیب رسانده، التهاب و دهیدراسیون را تشدید می کنند. تابش UV نیز با تخریب کلاژن و الاستین، شیارهای پوست را عمیق تر کرده و تعادل آب و چربی پوست را بر هم می زند.
نحوه مراقبت از پوست و سبک زندگی روزمره نیز تأثیر مستقیم بر تغییر تیپ پوست دارد. شستشوی مکرر با آب داغ یا استفاده از شوینده های قوی و الکلی باعث تخریب لایه چربی محافظ (سد لیپیدی) شده و دهیدراسیون را تسریع می کند. انتخاب نادرست محصولات مانند استفاده از اسکراب های زبر روی پوست خشک یا مرطوب کننده های چرب برای پوست های چرب، می تواند تعادل طبیعی پوست را بر هم بزند. علاوه بر این، رژیم غذایی پر از قند و کم آبی بدن، روند دهیدراسیون را سرعت بخشیده و علائم پیری را افزایش می دهد. استرس مزمن و کم خوابی نیز از طریق افزایش کورتیزول، تولید چربی پوست را افزایش داده و ترمیم سد پوستی را مختل می کند.
تغییرات در نوع پوست امری طبیعی است و با به‌کارگیری راهکارهای مناسب می‌توان آن را مدیریت کرد. در ادامه چند راهکار موثر برای مدیریت تغییر تیپ پوست ارائه شده است:
نوع پوست یک ویژگی ایستا نیست؛ بلکه پویا و تحت تأثیر سن، هورمون ها، شرایط محیطی و سبک زندگی قرار دارد. با شناخت علمی این عوامل و به کارگیری راهکارهای مدیریتی صحیح مانند بازبینی دوره ای، تقویت سد پوستی و تنظیم هورمون ها، می توانید روتین مراقبتی خود را هوشمندانه تنظیم کنید. این رویکرد کمک می کند تا سلامت، تعادل و شادابی پوست در هر دوره از زندگی حفظ شود، چه در نوجوانی پرچربی، چه در بزرگسالی مستعد خشکی، برای مشاوره رایگان زیبایی می توانید با کلینیک راستگو بیوتی تماس حاصل نمایید.
راهکارهای مدیریت تغییر تیپ پوست
از کجا بفهمم نوع پوستم چیست؟
برای شروع، صورت خود را با یک شوینده ملایم بشویید و ۲ تا ۳ ساعت صبر کنید بدون استفاده از هیچ محصولی. سپس با دقت به پوست نگاه کنید: آیا براق است؟ خشک است؟ منافذ پوستتان چقدر دیده می شود؟ این نشانه ها نوع پوستتان را مشخص می کنند.
اگر صورتم برق می زند، یعنی پوست چربی دارم؟
اگر بخش هایی مثل پیشانی، بینی و چانه (منطقه T) براق است و منافذ در این نواحی واضح و بزرگ هستند، احتمالاً پوستتان چرب یا مختلط است.
منافذ کوچک به چه معنی است؟
منافذ کوچک و کمتر دیده شونده معمولاً نشانه پوست خشک یا نرمال است. پوست خشک علاوه بر این ممکن است زبر، پوسته پوسته یا حساس باشد.
جوش و آکنه فقط در پوست چرب ظاهر می شود؟
بیشتر اوقات بله. پوست چرب به دلیل تولید زیاد سبوم مستعد جوش های سرسیاه، آکنه و جوش های زیرپوستی است. اما پوست مختلط هم می تواند در نواحی چرب دچار جوش شود.
آیا بعد از شستن صورت احساس کشیدگی نشانه خشکی پوست است؟
کاملاً درست است. اگر بعد از شستشو پوستتان احساس کشیدگی، خشکی یا سوزش دارد، احتمالاً پوست شما خشک یا حساس است و به رطوبت بیشتری نیاز دارد.
آیا نوع پوست در طول زمان تغییر می کند؟
نوع پوست ثابت نیست. با افزایش سن، تغییرات هورمونی، شرایط آب و هوایی و سبک زندگی، نوع پوست شما می تواند تغییر کند. مثلاً پوست چرب دوران نوجوانی ممکن است با افزایش سن خشک تر شود.
آیا تست ساده ای برای تعیین نوع پوست وجود دارد؟
تست دستمال کاغذی معروف ترین روش است: بعد از چند ساعت از شستشو، یک دستمال نازک روی صورت بگذارید. اگر دستمال چرب شد، پوست شما چرب است؛ اگر فقط در منطقه T چرب شد، پوستتان مختلط است؛ اگر دستمال خشک ماند، پوست شما خشک یا نرمال است.
تزریق ژل به چانه شاید به اندازه فیلر لب یا گونه محبوب نباشد، اما می تواند بُعد، عمق و تناسب…
پلاسما جت، یک روش نوین در دنیای پزشکی زیبایی است که بدون نیاز به جراحی، به سفت شدن و لیفت…
دنبال راهی برای زیباتر شدن هستید؟ خبر خوب این است که واقعاً راه های زیادی وجود دارد که بتوانید فوراً…
اگر به دنبال تسکین پوست خشک یا خارش دار هستید، حمام جو دوسر یک انتخاب فوق العاده است! «جو دوسر…
عرق سوز یا جوش گرمایی یکی از شایع ترین مشکلات پوستی در فصل گرماست که می تواند در هر ناحیه…
اگر شما در زمینه آرایش تازه کار هستید، دستیابی به یک آرایش سبک درخشان می تواند دلهره آور باشد. این…